Boomoren

Boomoren of wolkenoren
Hoe heet het?
Er zijn 3 soorten paddenstoel die allemaal wel boomoor, boomoortje, wolkenoor, muizenoortje, wood ear, wood fungus, ear fungus, cloud ear fungus, tree ear fungus of tree jellyfish worden genoemd.

1. Auricularia cornea, te koop bij toko’s onder de naam “cloud ear” of “wood ear”.
Specifieke namen: 云耳 / yún’ěr / letterlijk: wolkenoor of 毛木耳 / máomù’ěr / letterlijk: harige boomoor (China), ara-ge-ki-kurage / アラゲキクラゲ / letterlijk: ruwharige boomkwal (Japan), 뿔목이 / ppul-mogi / (Korea), Jamur kuping / Kuping tikus (Indonesië), cendawan telinga kera / letterlijk: apenoortje (Malaysië), tenga ng daga / letterlijk: rattenoortje (Filipijnen). Vroeger (nu niet meer) ook aangeduid als Auricularia polytricha.

2. Auricularia auricula-judae, niet te koop bij toko’s want groeit niet In Azië. Wel in Nederland, hier heten ze Judasoren of Echt Judasoor.
Pas in 2014 wees DNA onderzoek uit dat de “judasoren” in Azië helemaal geen judasoren zijn! Daarvoor kwam een nieuwe Latijnse naam, namelijk:

3. Auricularia heimuer, te koop bij toko’s onder de naam “black fungus”. Dit is die iets grotere, met de grijze achterkant.
Specifieke namen: 黑木耳 / heīmù’ěr (China), kikurage / キクラゲ / Letterlijk: boskwal (Japan), 흑목이 / heung-mogi (Korea), Jamur kuping merah (Indonesië)

Wat is het?
Boomoren zijn donkerbruine, enigzins transparante, rubberachtige maar niet taaie paddestoelen die in can-can-onderjurkachtige roesjes groeien op dood hout. Hoewel onze echte judasoren gewoon op levend hout groeien. In Azië zijn er plantages met lange rijen boomstammetjes waarop de boomoren gekweekt worden. (klik: foto). De 3 soorten boomoor lijken zoveel op elkaar dat ze in de keuken onderling inwisselbaar zijn.

Hoe te gebruiken?
Gedroogde boomoren laat je 20 minuten of langer weken in koud water. Ruim water, want ze verdriedubbelen in grootte. Daarna knijp je ze uit, dept ze droog, snijdt de “enge stukjes/knobbeltjes” weg, snijdt ze in hapklare stukjes of reepjes en verwerkt ze in soepen en roerbak-gerechten. Men beweert wel dat de eerste soort taaier is en daardoor minder geschikt voor wokgerechten. Het mooie van boomoren is dat je ze niet kapot kunt koken, ze zullen altijd hun structuur behouden. Verder smaken ze vrijwel nergens naar, het gaat om de grappige crunch. Droog en donker nog jaren te bewaren.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Waterkastanjes

Waterkastanjes Hoe heet het?
Waterkastanje, Chinese water chestnut, bíqí / 荸荠 / mǎtí / 馬蹄 (China), củ mã thầy / củ năng (Vietnam), somwang (Thailand), singaga / shingada / singoda (India).

Wat is het?
Waterkastanjes zijn de knolletjes van de Eleocharis dulcis, een waterplant uit Zuidoost-Azië. Ze groeien onder water, sterker nog, ze groeien in de modder, hebben een donkerbruine schil en crunchy, zoetig, wit vruchtvlees.

Hoe te gebruiken?
Schillen tot je een mooi, wit afgeplat knolletje overhoudt. Je kunt waterkastanje rauw eten, maar meestal worden ze in stukjes/reepjes meeverwarmd in een roerbakschotel, wontonvulling of Thaise curry. Vers in de koelkast nog wel een week of twee te bewaren. Maar let op, van de buitenkant kun je moeilijk zien of ze nog goed zijn, dat merk je pas bij het schillen. Waterkastanjes zijn ook in blik te koop, maar nog praktischer zijn waterkastanjes uit de diepvries. Je hebt er namelijk vaak maar een paar van nodig in een gerecht, net voor dat crunchy accent. En dan is het handig een zakjes geschilde waterkastanjes voor het grijpen te hebben.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Water Caltrop (waterhoornkastanje)

Water Caltrop, waterhoorn-kastanje

Hoe heet het?
Water caltrop, waterhoornkastanje, waterkastanje (foutief), Chinese horn nut, Trapa bicornis (L), singhara / paniphal (India), língjiǎo / 菱角 (China).

Wat is het?
Water caltrop is de obscuur uitziende zaadvrucht van de van oorsprong Aziatische waterplant Trapa bicornis. Vroeger groeide die ook in Europa, maar tegenwoordig vrijwel niet meer. In Amerika weer wel, maar daar vindt men het een plaag. Vernoemd naar de kraaienpootjes die je op de weg strooit om de vijand te stoppen. Onder de harde, bruin verkleurde schil zit wit vruchtvlees met de structuur van een paranoot en de smaak die doet denken aan een kastanje.

Hoe te gebruiken?
Minuutje of 15 koken in water of op de hoogste stand poffen in de oven. Daarna pellen en het witte vruchtvlees zo opsmikkelen of gebruiken in (roerbak)gerechten. Rauw eten schijnt ook te kunnen.

Tips, weetjes & recepten

  • Illustratief filmpje van foodvlogster Drunkard Lee waarin je ziet hoe deze kastanjes groeien, hoe ze geoogst worden, bereid en gegeten: klik.
  • Er bestaat nog een tweede soort: de Trapa natans, ook wel ‘wilde waterhoornkastanje’ genoemd. Die ziet er anders uit (meer uitsteeksels), smaakt ook iets anders en is vooralsnog niet te koop in Nederland.
  • Niet te verwarren met de ‘gewone’ waterkastanje

Wat is er te koop? (klik hier)

Nori (zeewiervellen)

Nori vellenHoe heet het?
Nori / 海苔 / のり (Japan), norivellen, zeewiervellen, sushi-zeewier, sushi-vellen, sushi nori, haidai / 海带 (China), Gim / 김 (Korea).

Wat is het?
Nori wordt ongeveer gemaakt zoals papier: fijngemalen zeewier-pulp wordt geschept in een platte zeef en gedroogd tot dunne vellen van zo’n 18×20 cm. Het wordt niet van één specifiek soort zeewier gemaakt maar wel van die uit één familie (Porphyra). Vandaar dat de kleur en kwaliteit nogal kan verschillen. De goedkoopste vellen zijn een paar cent per stuk, de duurste 40 euro.

Hoe te gebruiken?
In “gerolde sushi” (makizushi), “puntzak sushi” (temaki) of “rijstpakketjes” (onigiri), met de glanzende/mooie kant buiten. Je kunt er ook smalle reepjes van snijden en gebruiken als garnering/smaakmaker in salades, soepen en noodle-gerechten. Of als lintje om bijvoorbeeld op decoratieve wijze een plakje omelet of paling op een blokje rijst te binden. Nori kun je dichtplakken door het uiteinde een beetje vochtig te maken. Officëel hoor je een vel voor gebruik even door een gasvlam te halen, maar let op dat ie daardoor ook enigzins vervormt. Ik laat het meestal achterwege. Luchtdicht nog maanden te bewaren, buiten de koelkast.

Tips, weetjes & recepten

  • Klik hier voor: alle sushi benodigdheden op een rijtje.
  • Zie ook de post over: snack nori.
  • Niet te verwarren met: aonori. (zeewier-flakes)
  • Tip: knip de vellen bij tot 18,5 x 20cm breed, verdeel de rijst in een vlak van 10 x 20 cm breed, maar 1,5cm van de onderkant af. Rol je sushi. Op die manier krijg je een mooi rolletje zonder de “nori-spiraalvorm” die je vaak ziet bij zelfgemaakte sushi
  • Klik hier voor: alle posts over zeewier op een rijtje

Wat is er te koop? (klik hier)

Lotuswortel

Lotus wortel in dunne schijfjes snijden
Hoe heet het?
Lotuswortel, lotusroot, raug bua (Thailand), Yeon-gun / 연근 (Korea), renkon / レンコン (Japan), lián ǒu / ngau / 蓮藕 (China).

Wat is het?
Lotuswortel is de wortel van de Heilige lotus, een bijzondere waterplant, oorspronkelijk uit Indonesië en India. De wortel bestaat uit langwerpige, gelige knollen met spikkeltjes, elk zo’n 15cm lang en aan elkaar verbonden als een grote, stugge ketting. De verrassing komt als je ‘m doorsnijdt: een prachtig patroon van luchtkamers.

lotuswortelHoe te gebruiken?
Schillen met een dunschiller en in dunne plakjes snijden. Als je ze niet acuut verwerkt kun je ze beter even in wat water met citroensap of azijn leggen, ze verkleuren snel. De plakjes kun je een paar minuutjes in water met een scheutje azijn koken, daarna koud afspoelen om het kookproces te stoppen en verwerken in salades. Langer stoven of in een enkele laag bakken in een koekenpan, door een beslagje halen en frituren, chips van maken (zie recept hieronder na de klik), de mogelijkheden zijn enorm. Het gaat vooral om de crunch en het mooie patroon, de smaak is een beetje zoetig maar niet erg uitgesproken. Eigenlijk wel een allemansvriendje, zeer geschikt voor kinderen.

Tips, weetjes & recepten

  • Een aantal recepten op rij: Just Hungry Blog
  • De schijfjes uit diepvries en in blik worden vaak gebleekt, maar de natuurlijke kleur is helemaal niet zo wit. Eerder oranje-gelig. Dus niet schrikken als je verse lotuswortel je niet tegemoet blinkt. Ook zwarte “schakels” hoeven niks te zeggen over de versheid.
  • Recept: Koude, zoetzure schijfjes lotuswortel
  • Zie ook de post over: lotusblad

Lotuswortel Chips
Wat is er te koop? En het recept voor Lotus chips (klik hier)

Leliebol

LeliebolHoe heet het?
Leliebol, lily bulb, Lanzhou lily, Lilium davidii (L), lánzhōu bǎihé / 兰州百合 (China)

Wat is het?
Lily bulb is de eetbare bloembol van een speciale leliesoort (Lilium davidii), een specialiteit uit Lanzhou, midden China.

Hoe te gebruiken?
Voorzichtig pellen en de “oortjes” wassen en drogen. Ze kunnen rauw gegeten worden, door een salade, of als knapperige toevoeging aan een soepje. In roerbakgerechten maar heel kort meeverwarmen. Ook lekker in zoete gerechten.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Aonori (zeewier flakes)

aonoriHoe heet het?
Aonori, green laver, green nori flakes, blauw zeewier, 青海苔, アオノリ.

Wat is het?
Aonori is zongedroogd zeewier, verkruimeld tot flakes of poeder of iets daartussen in. De naam suggereert ten onrechte dat het gewoon verkruimelde norivellen zijn, maar het is van een heel ander geslacht zeewier. Aonori wordt gemaakt van (bepaalde soorten) zeesla.

Hoe te gebruiken?
Aonori wordt vooral gebruikt als kruidige garnering. Het ruikt naar gemaaid gras en heeft het ziltige van zeewier. Lekker als finishing touch op bijvoorbeeld okonomiyaki, takoyaki, noodlesoep of noodles. Een schepje in je tempurabeslag kan ook. Luchtdicht nog lang bij kamertemperatuur te bewaren.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Snack nori (zeewiersnack)

Snack noriHoe heet het?
Snack nori, snackzeewier, nori chips, norivelletjes, Koreaans zeewier, roasted seaweed, ajitsuke nori (味付けのリ), zǐcài piān (紫菜片), hǎi dài (海带 | 海苔)

Wat is het?
Snack nori zijn kleine velletjes nori die op de niet-glimmende kant heel licht worden ingesmeerd met (sesam)olie en andere smaakmakers als sojasaus, wasabi, kimchi, whatever. Daarna worden de velletjes voorzichtig geroosterd in een vlam of eventueel gefrituurd. Resultaat: een erg knapperig/breekbaar velletje nori.

Hoe te gebruiken?
Gewoon als snack bij de borrel. Verder ook als garnering te gebruiken in Japanse noodlesoup (ramen) of waar men verder nog nori gebruikt ter decoratie/garnering. Let wel, in Japan zou men dat niet doen.
In de verpakking een paar maanden te bewaren. Eenmaal geopend, luchtdicht, liefst in de koelkast nog een paar dagen te bewaren, maar pas op, als het vochtig/slap wordt is het echt niet lekker meer: taaie kauwgom. Je zou ze dan eventueel wel weer kunnen “oppiepen” in een warme droogkast, een bordenwarmer of een niet al te warme oven.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Umeboshi (Japanse ingelegde pruimen)

Umeboshi (Japanse pruim)Hoe heet het?
Umeboshi, 梅干, ingelegde Japanse pruimen, ingemaakte Japanse abrikozen, gezouten Chinese pruimen.

Wat is het?
Umeboshi zijn nog groene, Japanse pruimen (ume) die in aardewerken potten worden ingelegd in zout en rood gekleurd met shiso blad. Door er ook nog een zwaar gewicht op te leggen wordt het vocht (umezu) onttrokken. Na een maand of drie worden ze een paar dagen op bamboematjes te drogen gelegd in de zon. Als dat drogen achterwege wordt gelaten heten ze geen umeboshi maar umezuke (梅漬け) en zijn veel minder rimpelig.

Hoe te gebruiken?
Je eet er meestal maar een of twee, samen met wat witte rijst of verstopt in Onigiri, een “sushirijstbolletje” omwikkeld in nori. Pas op voor de pit! Omdat men tegenwoordig vaak minder zout gebruikt zijn ze ook minder lang/goed te bewaren dan vroeger, maar evengoed nog best een tijd. Beter wel in de ijskast. Je herkent in de verte nog wel de smaak en structuur van een abrikoosje, maar ze smaken vooral zout en zuur. Net als zoute drop en zure bommen heeft het wel wat. Er is ook ume pasta te koop. Ume pasta wordt wel gebruikt als vegetarisch/veganistisch alternatief voor vissaus of trassi.

Tips, weetjes & recepten

  • Er zijn 3 vruchten wel die “Japanse pruim” worden genoemd:
    Prunus mume, bekend als ume (梅) in Japan en mei (梅) in China. Klein, abrikoosachtig vruchtje.
    Prunus salicina, bekend als Sumomo (李). Zeer goed te vergelijken met onze pruim.
    Eriobotrya japonica, bekend als loquat of Japanse mispel, maar dus ook wel eens als “Japanese plum”. Compleet andere vrucht, geen familie ook. (foto)
  • De Chinezen kennen iets vergelijkbaars als umezuke, zij leggen de pruimpjes in zout en azijn en noemen het suan meizi (酸梅子)
  • Dezelfde pruimpjes worden in China ook geconserveerd en gedroogd met suiker, zout, sinaasappelschil, kruidnagel, venkel en andere kruiden. Deze chenpi mei 陈皮梅 worden als snoepje gegeten en zijn niet vergelijkbaar met umeboshi of suan meizi.
  • Lees alle post over deze en ander producten gemaakt van/met: Japanse abrikoosjes

Wat is er te koop? (klik hier)

Nagaimo (Japanese mountain yam)

NagaimoHoe heet het?
Nagaimo, yamaimo, tororoimo, Chinese yam, Japanese mountain yam, Korean yam, Dioscorea opposita (L), huaishan yao (淮山药), shan yao (山药)

Wat is het?
Nagaimo is een zetmeelhoudende, zeer lichte, crispy wortel uit de familie van de yam. Crispy als een vers radijsje, maar dan met de vreemde eigenschap dat er vrijwel meteen na het aansnijden een doorzichtig, plakkerig vocht uit begint te druipen. Geraspt ontstaat er een witte, plakkerige smurrie die de Japanners “tororo” noemen. De schil is vaak lichtgeel en dun, zoals op de foto, maar soms ook meer als die van een zanderige aardappel.

Hoe te gebruiken?
In tegenstelling tot alle andere soorten in de yam-familie is nagaimo niet giftig en kan dus ook rauw gegeten worden. Veel smaak heeft het niet, het is vooral de behangselplak-structuur van de geraspte wortel waar het om gaat. Die gaat door het beslag van gevulde pannenkoeken (Okonomiyaki) of in een kom soba noodlesoep: lekker glibberen. De wortel is best lang te bewaren in de koelkast. Invriezen kan ook toch niet.

Tips, weetjes & recepten

  • Yamaimo is de verzamelnaam voor een aantal Japanse yam-soorten, namelijk:
    nagaimo (mooie, langwerpige variant, zoals in deze post)(A)
    ichoimo (als een half bot voor de hond)(B)
    yamatoimo (knollig, als een aardappel)(C)
    jinenjyo (dunner, langer en veel grilliger van vorm)(D)
    Klik hier voor: het bijbehorende plaatje waarop je A/B/C/D ziet.
  • Recept voor mijn versie van: okonomiyaki
  • Zie hier een illustratief filmpje over het maken van okonomiyaki uit de serie Cooking with dog of de informatieve blogpost van Just One Cookbook.
  • Overgebleven nagaimo kun je geschild en in schijfjes van 1,5 cm bakken in wat olie tot mooi bruin. Met op het laatst een scheutje licht sojasaus die je laat bubbelen tot de schijfjes een laagje hebben. Pas op dat de sojasaus niet verbrandt.

Gebakken en geglaceerde Nagaimo (Japanese Mountain Yam

Wat is er te koop? (klik hier)

Peteh boontjes (stinkbonen)

Peteh boontjesHoe heet het?
Peteh, peteh bonen, pete, stinkboon, petai, yongchaak, sataw, sator, petai, bitter bean, twisted cluster bean, yongchaa, yongchaak, zawngtah, stink bean.

Wat is het?
Petehbonen zijn de platte bonen uit de lange, gedraaide peulen van de tropische, aziatische boom Parkia speciosa. Die peulen (zie foto hieronder) doen denken aan vacuum getrokken tuinbonen, waar het ook familie van is. De bonen zelf zijn frisgroen en een beetje rimpelig, als een groengespoten amandel. Ze hebben een nogal sterke geur, vandaar de bijnaam “stinkboon”.

Hoe te gebruiken?
Meestal gebruik je maar een paar peteh bonen in een gerecht, eventueel in reepjes gesneden. Als smaakmaker dus, bijvoorbeeld in een wokgerecht of heel typisch: in de sajoer loddeh. Maar soms zie je gerechtjes met juist een heleboel peteh bonen, lekker als je ervan houdt. Peteh boontjes zijn goed te bewaren in de koelkast, maar ook in de diepvries.

Peteh bonen in de peul

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Tamarinde (asem)

Tamarinde / Asem
Hoe heet het?
Tamarinde, Indische dadel, tamarind, tamarindo, asem / assem / asam (Indonesië), kakapoesie (Suriname), มะขาม / ma kham (Thailand), me (Vietnam).

Wat is het?
Tamarinde zijn grote peulen (7-20 cm) van de tropische boom Tamarindus indica. Ze zien er een beetje uit als kale, dikke, bruine, uitgedroogde tuinboonpeulen, gevuld met vruchtvlees/smurrie waarin ook nog harde zaden zitten (zie foto hierboven). Het is de plakkerige smurrie waar het om gaat. Die kun je zelf uit de peulen peuteren of reeds gepeld in blokvorm kopen (zie foto hier rechtsonder).

Hoe te gebruiken?
Doe wat kleverige tamarinde in een kommetje en giet er wat heet water op. Paar minuutjes wachten, dan even een beetje kneden zodat zoveel mogelijk pulp oplost in het water. Daarna met een zeefje of gewoon met je vingers de pulp van het vocht scheiden. De vezels/stukjes die overblijven gooi je weg, het “dikke sap” (asemwater) gebruik je om mee te koken. Dat sap is ingekookt ook kant-en-klaar als tamarindepasta te koop in potjes. Dat is dus wel iets geconcentreerder dan zelfgemaakt asemwater, dus even opletten dat je dan niet teveel gebruikt. Tamarinde smaakt zurig en wordt net als azijn of citroensap gebruikt als malsmaker en frisse toets in marinades en stoofschotels, maar ook met suiker verwerkt tot zoete drankjes en snoepgoed. De blokken pulp zijn vrij lang en buiten de koelkast houdbaar, de potjes in de koelkast. Zelfs de peulen blijven vaak nog wel 2 jaar goed.
Tamarinde/Asem
Tips, weetjes & recepten

  • Simpel recept voor Ajam Assem: kipdelen insmeren met een nat papje van tamarinde en zout, paar uur tot een nacht laten marineren, daarna bakken in de olie of oven.
  • Makkelijk te vervangen door een scheutje citroensap of azijn. Misschien niet 1 op 1, maar ietsjes minder.

Klik voor meer info, foto’s en hoe je zelf tamarinde limonade maakt: (klik hier)

Crosne (pagode-groente)

crosneHoe heet het?
Crosne (spreek uit als: kroon), Japanse andoorn, Chinese artisjok, Japanse aardappel, pagode groente, stachys affinis, stachy, knotroot, artichoke betony, chorogi / チョロギ (Japan), gān lùzǐ / 甘露子 of bǎo​tǎ​cài / 宝塔菜 (China)

Wat is het?
Crosne zijn grappige, made-vormige knolletjes (Ø 1cm-1½ cm) van een kruidachtige, van origine Noord Chinese plant die al aan het einde van de negentiende eeuw in Europa werd ingevoerd door iemand uit Crosne, een plaatsje in de buurt van Parijs. Omdat ze moeilijk zijn schoon te maken nooit echt bekend geworden, maar de laatste tijd kom je ze steeds vaker tegen in hippe restaurants. En nu dus ook in de toko.

Hoe te gebruiken?
Schillen zal niet lukken, maar als je perse wilt kun je ze in een theedoek met wat grof zeezout schoon/schoner proberen te wrijven. Naar verluidt laat het velletje dan los, maar ik heb het niet getest. Je kunt ze kort wokken, frituren, blancheren of rauw eten. Veel langer dan een minuut (of twee) is zonde, want de knapperige structuur (als van een radijsje) is nu juist de grap. De subtiele smaak is een beetje nootachtig en doet denken aan aardpeer of artisjok. In China en Japan wordt crosne vaak ingelegd in kleurig azijn, dat maakt de toch al bijzondere knolletjes nog buitenaardser. In de koelkast bewaren. Ze verleppen redelijk snel, al zijn ze dan nog wel op te peppen in een bakje koud water, toch goed oppassen bij aankoop dat ze vers zijn.

Wat is er te koop? (klik hier)

Pijlkruidknolletjes (arrowhead)

arrowheadHoe heet het?
Pijlkruid, pijlkruidknolletjes, snoekeblêd, arrowhead, Sagittaria sagittifolia, swamp potato, nga ku, yagu (芽菇), cigu (慈菇).

Wat is het?
Pijlkruidknolletjes zijn de knolletjes van een waterplant genaamd pijlkruid. De knolletjes van 4 à 5 cm groeien onder water, de pijlvormige bladeren boven water. Qua uiterlijk zou je bijna denken dat het de bleke zusjes van waterkastanjes zijn, maar het is geen familie.

Hoe te gebruiken?
Het lekkerste is om er chips van te maken (zie: recept). In China is dat een traditionele nieuwjaarssnack. De smaak en structuur zit tussen een gewoon aardappelchipje en een dun kroepoekje in. In blokjes of schijfjes roerbakken met wat vlees en/of groenten en dan even stoven kan ook. Dan smaken ze nog meer naar aardappel, maar iets glibberiger en misschien iets zoeter.
In de koelkast, in een plastic zak dagen, zo niet weken houdbaar.

Tips, weetjes & recepten

  • Recept: chips van pijlkruidknolletjes!
  • De jonge blaadjes van de plant zijn ook eetbaar.
  • Al lijken deze knolletjes misschien erg uitheems, pijlkruid groeit in Nederland gewoon in het wild.
  • Niet verwarren met de houtige pijlwortel of arrowroot. Die wordt eigenlijk alleen gebruikt om stoofpotten en sauzen te binden.

Wat is er te koop? (klik hier)

Pijlwortel (arrowroot)

ArrowrootHoe heet het?
Pijlwortel, arrowroot, obedience plant, Maranta arundinacea, zhúshǔ (竹薯).

Wat is het?
Pijlwortel is de wortelstok van een grote tropische plant, oorspronkelijk uit de regenwouden van Midden- en Zuid-Amerika. De wortel lijkt op een heel dun michelinmannetje verpakt in puntige, papierachtige blaadjes.

Hoe te gebruiken?
Het lijkt erop dat de wortel eigenlijk alleen of voornamelijk wordt gebruikt om zetmeel uit te halen. Dat zetmeel wordt net als aardappelzetmeel of maizena gebruikt in allerlei producten/recepten (zie ook :deze post). Maar waarom we de wortel vorig jaar opeens in een paar toko’s tegenkwamen is een beetje een raadsel, want ze heeft een erg houtige structuur en weinig smaak, niet echt lekker dus. Misschien kook je ze mee in stoofpotjes om die te binden, waarna je de wortel er weer uitvist. Wie het weet mag het zeggen!

Tips, weetjes & recepten

  • De Chinese naam, 竹薯, is letterlijk vertaald: bamboeknol, maar met bamboe heeft het niks te maken, anders dan dat het er op het eerste gezicht een beetje op lijkt
  • Niet verwarren met pijlkruidknolletjes of arrowhead. Die zijn wel lekker en worden in China en Japan volop als groente gegeten.
  • Lees ook de post over allerlei soorten bindmiddel/zetmeel op een rijtje (waaronder dus ook pijlwortelpoeder)

Wat is er te koop? (klik hier)

Dok Khachorn (cowslip creeper)

dok kachorngHoe heet het?
Dok Kachorng, Khajon, khachorn, khachon, ดอกขจร (Thais), Telosma minor, Telosma cordata (L), Fragrant Telosma, cowslip creeper, Tonkin Creeper, Tonkin Jasmine, Pakalana vine, Chambangi (Tamil), Bông Thiên lý (Vietnam), yeah loi heung / yè xiānghuā / 夜香花 (China).

Wat is het?
Dok Kachorng zijn geurige trosjes bloemknopjes van een Aziatische klimplant met langwerpige, hartvormige blaadjes die van nature in India, Pakistan, China en Birma groeit. De gele bloempjes zien er niet bijzonder mooi uit, maar ruiken en smaken des te lekkerder.

Hoe te gebruiken?
In hun geheel kort meeverwarmen in roerbakgerechten, soepen of omelet. Naar wat ik begrepen heb nooit rauw, omdat de geur en smaak waar het om draait dan niet vrij komt. Let bij aanschaf op dat de bloemknopjes nog mooi dicht zitten en de steeltjes niet al aan het versnotten zijn. Combineert goed met varkensvlees of ei.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Wakame (Japans krulwier)

wakameHoe heet het?
Wakame, Undaria pinnatifida, Japanse kelp, harmonica wier, krulwier, わかめ / wakame (Japan), 미역 / miyeok (Korea).

Wat is het?
Wakame is een éénjarig bruinwier dat voornamelijk groeit tijdens het koude herfst- en winterseizoen. Vroeger alleen in Aziatische wateren, maar al jaren verspreidt het zich als een soort onkruid over de hele wereld.
De plant is op te delen in :
* de bladeren (ha) => ziet er een beetje uit als glibberige spinazie (zie foto). Heel bekend in miso-soep, maar ook in salades, bijvoorbeeld met komkommer.
* de stengel of nerf (kuki) => ziet er een beetje uit als knapperige, gesneden snijboonsliertjes. Ondertussen meer en meer bekend door de kant-en-klare “chuka wakame salade”. (zie volgende post)
* de sporofyl (Mekabu) => de spiraalvormige voortplantingsstructuur aan de basis van de stengel.

Hoe te gebruiken?
Hoewel wakame tegenwoordig ook welig tiert in de Oosterschelde vooralsnog alleen gesignaleerd in gedroogde vorm. De zakjes met gesneden blad zijn heel gemakkelijk in 5 minuutjes in lauw water te weken. Voor een extra frisgroene kleur ook nog even overgieten met kokend water om ‘m daarna meteen onder te dompelen in koud water. Laten uitlekken en gebruiken in of als salade. Voor soepgebruik is voorweken niet nodig. Als je de hele wakame (bladeren met nerf en al) hebt kunnen scoren, die moeten iets langer voorweken, minuutje of 20. Ook in lauw water.
De kuki-wakame en mekabu-wakame ben ik nog niet tegengekomen in NL, maar zal vast ook moeten weken in lauw water.

Tips, weetjes & recepten

  • Op de foto hierboven zie je 1 eetlepel gedroogde wakame (ongeveer 3 gram) op een zelfde hoeveelheid geweekte wakame (ongeveer 30 gram). Zoals je ziet heb je niet veel nodig en kun je best even vooruit met zo’n zakje van 30 gram.
  • Op sommige pakjes staat de term “krulwier”, maar of dat woord ook echt bestaat (anders dan op slecht vertaalde etiketten) valt te betwijfelen. Waarom mag het niet gewoon wakame heten?
  • Recept Sunomono salade: dunne plakjes komkommer met wakame en een dressing van rijstazijn en wat suiker (2:1). Of recept: komkommersalade met wakame en lapsang souchong dressing.
  • Klik hier voor: alle posts over zeewier op een rijtje

Wat is er te koop? (klik hier)

Wakame Salade (Japanse zeewiersalade)

Wakame SaladeHoe heet het?
Wakame salade, chuka wakame, kuki-wakame salade, krulwiersalade, わかめサラタ.

Wat is het?
Wakame salade is een frisse, knapperige, kant-en-klaar salade van kuki-wakame. Kuki-wakame is niet het blad van het wakame-zeewier, maar de stengel/nerf. Die wordt in dunne sliertjes gesneden en doet daardoor een klein beetje denken aan lange sliertjes snijboon maar dan dus knapperig en ziltig. Het woord “chuka” betekent in Japan “op Chinese wijze” en slaat op de toegevoegde smaakmakers: sesamolie, sojasaus, chilipeper, sesamzaadjes. Ook al kennen wij deze salade in het westen als “wakame salade”, “chuka wakame” is een betere, specifiekere naam en “chuka kuki-wakame” nog beter.

Hoe te gebruiken?
Langzaamaan in de koelkast of gewoon met verpakking en al even ontdooien in een bakje lauw water. Daarna meteen te gebruiken. (hoewel waarschijnlijk ook nog best een tijdje houdbaar in de koelkast) Als extra hapje, voorgerechtje, bijgerechtje bijvoorbeeld bij seafood of sushi.

Tips, weetjes & recepten

  • Tip: ook al is het een kant-en-klaar salade, een beetje pimpen met extra sojasaus, chili- en sesamolie kan geen kwaad. En wat extra geroosterde sesamzaadjes misstaan ook niet.
  • Als je thuis wakame “from scratch” wilt maken, van een zakje gedroogde wakame, dan ziet dat er zo ui: homemade wakame salade
  • Klik hier voor: alle posts over zeewier op een rijtje

Wat is er te koop? (klik hier)

Kombu (Japans, gedroogd bruinwier)

KombuHoe heet het?
Kombu / konbu / dashima / 昆布 (Japans), dasime / 다시마 (Koreaans), haidai / 海帶 (Chinees).

Wat is het?
Kombu is gedroogd zeewier. Specifieker: bruinwier. Nog specifieker: Laminaria, meestal Laminaria japonica. Dit zeewier groeit van nature op rotsachtige bodems van koude, rustige zeeën. Vroeger kwam de meeste kombu uit de zee rond het Japanse eiland Hokkaido, maar dankzij ingenieuze “productietechnieken” is Japan wat dat betreft allang ingehaald door China en Korea. Het wier is meestal zo’n 2 tot 5 meter lang en wordt in de oceaan gekweekt aan touwen die in het water hangen. Op natuurlijke wijze duurt het 20 maanden voordat het wier geoogst kan worden, met een beetje hulp lukt het nu ook in 12 maanden. Het wier wordt in de zon gedroogd.

Hoe te gebruiken?
In Japan en China wordt kombu gegeten als groente. Op zichzelf of verwerkt in allerlei gerechten. Voor gebruik een uurtje weken in water dat net van de kook af is. Het wordt dan glibberig, groen en ongeveer 2 mm dik. Meekoken is wordt afgeraden, het kan dan bitter worden. In het Westen is kombu samen met bonito vlokken bekender als basisingrediënt voor dashi, Japanse bouillon. Gedroogde vellen kombu zijn droog en koel bewaard nog maanden/jaren houdbaar.

Tips, weetjes & recepten

  • Klik hier voor: alle posts over zeewier op een rijtje
  • Mooi overzicht van en informatie over bijvoorbeeld de cultivatie van allerlei eetbare zeewieren of specifieker, alleen over kombu. (bron: FAO, de Voedsel & Agricultuur Organisatie van de VN)
  • Uit dezelfde familie Laminaria kennen wij in Nederland vingerwier (Laminaria digitata). Ook eetbaar, maar ik weet niet of dat gebruikelijk is hier.
  • Wordt nog wel gebruikt om allerlei emulgatoren en bindmiddelen uit te extraheren. Bijvoorbeeld E-nummers 400 t/m 405: alginezuur, natriumalginaat, kaliumalginaat, ammoniumalginaat, calciumalginaat en propyleenglycolalginaat. Vroeger ook gebruikt als kunstmest. Vooral in Ierland zijn/waren ze heel inventief met kelp.
  • Recept: zelf dashi maken (Japanse visbouillon)

Wat is er te koop? (klik hier)