Nameko paddenstoel

Nameko Mushroom
Hoe heet het?
Nameko, Japanse bundelzwam, goudkopje, butterscotch mushroom, forest nameko of nameco, Pholiota microspore of Pholiota Nameko (L). Nameko / なめこ / ナメコ (Japan), huá zi mó / 滑子蘑 of huá gū / 滑菇 (China). Letterlijk zoiets als “glibberpaddenstoel”.

Wat is het?
Nameko is een paddenstoel die, net als shimeji in bundeltjes groeit, maar niet wit of bruin is maar amberkleurig en bedekt met een vreemd plakkerig laagje. Na bereiding verandert dat in een glibberig laagje. De textuur van de nameko is dan sponzig (paddenstoelhaters ga je er niet mee bekeren), de smaak notig, aards, zoet, zoals je van een paddenstoel verwacht. Sommigen proeven cashewnoot en butterscotch. In de winkel zie je jonge paddenstoelknopjes, in het wild opent de hoed zich en verdwijnt ook dat laagje dat doet denken aan een sluier.

Hoe te gebruiken?
Je kunt nameko’s met een vochtig doekje schoonvegen of voorzichtig onder de kraan afspoelen, maar je zou dan wel iets van het glibberige laagje kunnen verliezen dat juist die mooie, gelatineuze binding geeft aan de typische slobbergerechtjes waarin men in Japan graag nameko eet: misosoep met nameko en silken tofu of mentsuyu bouillon met nameko en sobanoodles of hotpot. Maar als je nameko’s gaat bakken, maakt dat niks uit. Eventueel samen met andere paddenstoelen lekker in risotto, pastagerecht of omelet. Nameko in blik of glas is klaar voor gebruik. Gedroogde nameko’s laat je eerst 10 minuten of langer weken in gekookt water. Dat weekwater wordt gelatineus en kun je gebruiken om een soep, saus of stoofpot te binden. Verse en gedroogde nameko kun je niet rauw eten, je moet ze echt garen. Nameko’s zijn een paar dagen houdbaar in de koelkast.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop en extra foto’s (klik hier)

Maitake paddenstoel (Eikhaas)

Maitake mushroom
Hoe heet het?
Maitake, eikhaas, hen-of-the-woods, ram’s head, sheep’s head, monkey’s bench, dancing mushroom, shelf fungus, grifola frondosa (L).
Maitake / マイタケ / 舞茸 (Japan), huī shù huā / 灰樹花 (China).

Wat is het?
Maitake is een paddenstoel die van oorsprong groeit aan de voet van grote, oude eikenbomen in Noord-Amerika, Europa, China en Japan. Ze zien er soms uit als de franjes van een omgekeerde grijze petticoat. De vorm varieert, maar de kleur is meestal wel grauw-grijs. De letterlijke vertaling van maitake is “dansende paddenstoel”. De lepeltjes zijn knapperig, smaken enorm naar paddenstoel, ze hebben veel umami. Echt een aanrader.

Hoe te gebruiken?
De grote, wilde maitakes zijn zeer geschikt om dikke plakken van te snijden en te bakken als vegetarische steak. De gekweekte versie is kleiner, maar die is óók lekker om te bakken. Wat daarbij handig is, is een zwaar object om de maitake in de pan plat te drukken. Ik gebruik een in aluminiumfolie ingepakte baksteen, maar een zware pan kan ook. Je kunt maitake ook gewoon wokken, smoren, koken, frituren en combineren met andere paddenstoelen. Je hoeft niet de hele stam weg te snijden, alleen een klein kontje. Ik zou maitake hooguit 4 dagen in een papieren zak, in de koelkast bewaren, ze lijken sneller uit te drogen dan andere paddenstoelen.

Tips, weetjes & recepten

  • Zolang jouw supermarkt of toko nog geen verse maitake verkoopt kun je overwegen ze zelf te kweken. Online zijn er een aantal aanbieders van zogenaamd “deuvelbroed” te vinden en er zijn online communities die uitleggen hoe je hier thuis maitake mee kweekt.
  • Klik hier voor een overzicht: Aziatische paddestoelen op een rijtje

Wat is er te koop? En wat extra foto’s en recepten (klik hier)

Shiitakes

shiitake paddenstoelenHoe heet het?
Verse shiitakes / 椎茸 / シイタケ (Japan), xiāng gū / 香菇 (China), Pyogo / 표고 (Korea), hed hom / เห็ดหอม (Thailand), nấm hương (Vietnam), Lentinula edodes (L).

Wat is het?
Shiitake is een Aziatische paddenstoel die groeit op dood hout. “Shii” is de naam van de specifieke boom waar ze in Japan op groeien en “take” betekent paddenstoel. Oorspronkelijk uit China en Japan, maar tegenwoordig wordt de shiitake over de hele wereld gekweekt, ook in Nederland. Er bestaan meerdere variëteiten, van klein tot groot, dik tot dun en van gaaf hoedje tot craquelé hoedje.

Hoe te gebruiken?
Schoonvegen of gewoon snel even wassen. De steeltjes kunnen taai zijn en worden daarom vaak weggegooid of voor de bouillon gebruikt. De hoedjes van de shiitakes in plakjes een paar minuten bakken op hoog vuur of mee laten sudderen in soepen en stoofschotels. In hun geheel stoven of grillen kan ook, snijd er dan een decoratief kruisje bovenop (foto) om gelijk marineren & garen te helpen.
Let bij aankoop op dat er geen vieze schimmelpuntjes op zitten of dat ze glibberig zijn. Als je er met een vinger op drukt moet ie weer terug veren. Blijft er een deuk, dan zijn ze niet goed. Van binnen horen ze roomwit te zijn. Mooie, verse shiitakes zijn in de koelkast tot nog wel 14 dagen te bewaren.

Tips, weetjes & recepten

  • Zelf thuis shiitakes kweken kan ook, er zijn ondertussen vele winkels & website waar je groeitimbaaltjes kunt kopen.
  • Shiitakes zijn zeer geschikt voor het maken van duxelle of tapenade
  • Let op: in recepten wordt met Chinese champignon meestal gedroogde shiitake bedoeld, maar soms bedoelt men de meer op onze champignon lijkende strochampignon. En om het spannend te houden worden verse shiitakes meestal gewoon (verse) shiitakes genoemd en niet verse Chinese champignons.
  • Klik hier voor een overzicht: Aziatische paddestoelen op een rijtje

Wat is er te koop? (klik hier)

Gedroogde Chinese champignons

Gedroogde Chinese champignons weken (shiitake)
Hoe heet het?
Gedroogde Chinese champignons, gedroogde shii-takes, hoshi shiitake / 干し椎茸 / ほししいたけ (Japan), xiāng gū / 香菇 (China), malrin pyogo beoseot / 말린 표고 (Korea), hed hom hang / เห็ดหอมแห้ง (Thailand), nấm hương khô (Vietnam), Lentinula edodes (L).

Wat is het?
Gedroogde shii-takes zijn er in twee varianten: dōnggū, “winter-champignon” en huāgū, “bloem-champignon”. Bij de bloemvariant, die hoger staat aangeschreven en duurder is, lijkt het of de hoed bovenop gebarsten is. De paddestoelen worden in de zon gedroogd, waardoor de umami-smaak vrijkomt . Hierom wordt de smaak van gedroogde shii-take meer gewaardeerd dan die van verse.

Hoe te gebruiken?
Paddestoelen in een bakje overgieten met kokend water en 25 minuten of langer laten weken. Lekkerste is om ze al een dag van tevoren (in koud water) in de week te zetten. Voor gebruik uitknijpen, de steeltjes eraf snijden en weggooien. Het hoedje desgewenst in reepjes of stukjes snijden. Daarna klaar om te verwerken in diverse gerechten. Het weekwater kun je zeven en gebruiken als “shiitake dashi”.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Gestoofde shii-take met sojasaus

Shiitake in zoete sojasaus
Dit gerechtje van geweekte shiitakes met sojasaus, bruine suiker en sesamolie is supersimpel en superlekker. Het wordt ook wel vegetarische biefstuk genoemd. Je kunt een grote hoeveelheid in een keer maken en daarna nog weken in de koelkast bewaren om elke maaltijd een extra accent te geven.

Klik hier voor het recept…

Shimeji (beukenzwam)

Shimeji /beukenzwamHoe heet het?
Beukenzwam, clamshell mushroom, beech mushroom, Hypsizygus tessellatus/tessulatus (L), Shimeji / シメジ (Japan).

Wat is het?
Shimeji is Japanse paddenstoel, eigenlijk een verzamelnaam voor zo’n 20 verschillende soorten paddenstoelen maar in Nederland zie je in het versvak alleen de (bruine) Buna Shimeji en (witte) Bunapi Shimeji. Beide dezelfde soort (Hypsizygus tessulatus), alleen is de witte variant in het donker gekweekt. Ze groeien in bundeltjes op voornamelijk beukenbomen (vandaar de Nederlandse naam ‘beukenzwam’) en zijn sinds een aantal jaren makkelijk te kweken. De smaak is nootachtig en de textuur stevig. Wordt geroemd om zijn umami-smaak.

Hoe te gebruiken?
Niet rauw, want dan zijn ze minder goed verteerbaar en bovendien bitter van smaak. De paddenstoelen lossnijden van de bodem. Bodem weggooien. Verder hetzelfde als andere paddestoelen: roerbakken, smoren, in soepen, omeletten, wat je wilt, maar niet te lang. Schijnt goed tot zijn recht te komen in combinatie met seafood. In de ijskast nog wel een week of langer te bewaren, ligt er natuurlijk aan hoe vers ze waren.

Tips, weetjes & recepten

  • Lekker recept: Nam Tok (Thaise Salade van gegrillde paddenstoelen)
    of “gewoon”: Toast met gebakken shimiji, zachtgekookt eitje en parmezaanse kaas.
  • Jammer genoeg is er nogal wat spraakverwarring rond deze paddenstoel. Zo wordt de naam “Hon-Shimeji” vaak ten onrechte, maar vermoedelijk zonder kwade opzet gebruikt. Op de verpakking van de Shimeji hierboven staat zelfs de latijnse naam voor Hon-shimeji, maar het lijkt zeer onwaarschijnlijk dat het echte Hon-Shimeji zijn, aangezien die veel moeilijker te kweken en dus veel exclusiever zijn.
  • Naast de Buna en Bunapi Shimeji zijn de andere bekende soorten : de genoemde Hon-shimeji (Lyophyllum shimeji), de Hatake-shimeji (Lyophyllum decastes), Shirotamogidake (Hypsizigus ulmarius) en de Velvet pioppino (Agrocybe aegerita). Die laatste is in gedroogde vorm wel gesignaleerd in de toko’s.
  • PS En vandaag (23 november 2008) is die Pioppino als “italiaanse paddestoel” zelfs vers op de markt gesignaleerd, getuige deze post van Mr. Ooijer : Welke paddenstoel is dit?
  • Klik hier voor een overzicht: alle paddestoelen op een rijtje

Wat is er te koop? (klik hier)

Enoki paddenstoel (fluweelpootje)

Enoki Hoe heet het?
Enoki, enokitake, Flammulina velutipes, gouden naald, gouden naaldpaddenstoelen, jīnzhēngū (金針菇).

Wat is het?
Enoki paddenstoelen zijn de gecultiveerde versie van het fluweelpootje. Omdat de enoki in het donker wordt geteeld blijft hij mooi wit. En omdat hij met extra CO2 wordt geteeld, krijgt hij de karakteristieke lange, dunne steeltjes. De wilde versie lijkt veel meer op een normale paddenstoel dan op enoki. De enoki wordt in kleine bundeltjes gekweekt en verkocht.

Hoe te gebruiken?
Snij een paar centimeter van de onderkant af en maak de steeltjes voorzichtig los van elkaar. De verse enoki kan rauw in salades gegeten worden. Vaker zie je ‘m als een soort vermicelli in de soep. Of samen met andere paddenstoelen in een paddenstoelengerecht.
Enoki is ook te koop in blik, maar die kan een beetje taai/draderig zijn. Ik zou ‘m dan in kleinere stukjes snijden.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Enoki paddenstoelen uit de oven

Recept Enoki paddenstoelen

Simpel, grappig, makkelijk en goed voor te bereiden voorgerechtje dat ook nog eens erg lekker is. Reken een half pakje van 200g enoki paddestoeltjes per persoon:

Ingrediënten
2 pakjes enoki paddestoelen (2 x 200gr)
4 klontjes boter
4 theelepels lichte sojasaus
beetje verse koriander (peterselie of tijm kan ook)
beetje sichuanpeper (optioneel)

Voorbereiding
Snijd de onderkant (wortelklomp) van de paddestoeltjes en wrijf de steeltjes voorzichtig een beetje los.
Verdeel de enoki over 4 kleine ovenbestendige schaaltjes, leg op elk bundeltje paddenstoelen een klein klontje boter en een theelepeltje sojasaus (niet teveel, want het wordt dan al snel te zout). Besprenkel met een beetje verse koriander, peterselie of tijm. Een paar bolletjes sichuanpeper in de boter drukken is ook lekker. De ovenschaaltjes luchtdicht inpakken in aluminiumfolie. Dit kan gerust een paar uur van tevoren.

Bereiding
Vijf minuutjes in een voorverwarmde oven van 220°C. Je kunt enoki rauw eten, dus liever te kort dan te lang, het gaat erom dat de boter is gesmolten. Voor serveren alufolie weggooien.

Tip: als je geen eenpersoons ovenschaaltjes hebt kun je ook aluminiumfolie pakketjes maken.

Konings Oesterzwam

konings oesterzwam Hoe heet het?
Koningsoesterzwam, kruisdistel oesterzwam, duinvoetje, king oyster mushroom, king trumpet mushroom, french horn mushroom, boletus of the steppes, Pleurotus eryngii (L), cardoncello (Italië), eringi / エリンギ (Japan), saesongi peoseot / 새송이버섯, (Korea), xìng bào gū / 杏鮑菇 / cì qín gū / 刺芹菇 / cì qín cè ěr / 刺芹側耳 (China).

Wat is het?
De Konings oesterzwam is de grootste variant in het geslacht van de oesterzwammen. Hij komt oorspronkelijk uit de landen rond de Middellandse zee, maar groeit ook in gedeelten van Azië. Sinds een paar jaar wordt de koningsoesterzwam volop gekweekt in Korea. Hij heeft een dikke, vlezige, witte stam en een niet veel breder, bruin hoedje.

Gegrillde Konings OesterzwamHoe te gebruiken?
Rauw heeft hij niet veel smaak. Maar gebakken of gegrilld komt er een heerlijke umami-smaak vrij. Konings oesterzwam is een van de lekkerste paddestoelen. De textuur doet denken aan zeeoren (abalone). Gewoon flink bakken of grillen, lekker met boter, een beetje knoflook, scheutje sojasaus. Vacuum of luchtdicht verpakt is koningsoesterzwam een behoorlijk aantal dagen houdbaar in de ijskast.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)