Hoe heet het?
Koenjit, kurkuma, geelwortel, E100, Indiase saffraan, turmeric / curcuma (EN), kunyit / kunir (Indonesië), haldi (India), Kha min / ขมิ้น (Thailand), Nghệ (Vietnam)
Wat is het?
Koenjit of kurkuma is de wortelstok (Ø 1cm) van de tropische plant Curcuma longa, lid van de gember-familie. Koenjit wordt niet alleen gebruikt voor de smaak maar vooral ook voor de gele kleur. Bijvoorbeeld in kerriemengsels, piccalilli en zelfs margarine. Het wordt ook wel gebruikt om het veel duurdere saffraan te vervangen, vandaar de naam “Indiase saffraan”. De wortel is feloranje maar het kleurt gerechten geel.
Hoe te gebruiken?
De wortel in schijfjes meestoven in curries, mee fijnmalen in boemboe en currypasta of fijnraspen op een microplane rasp. Voor het kleuren van bijvoorbeeld nasi kuning wordt koenjit eerst geraspt en daarna uitgeknepen. Het vocht wordt dan gebruikt om de rijst te kleuren. De smaak is een beetje bitter, mosterd- en aarde-achtig, vooral in poedervorm. Maar omdat het zo ontzettend vlekt (plastic handschoentje zijn geen overbodige luxen) is koenjit-poeder toch wel erg makkelijk. Meestal is een half theelepeltje poeder al genoeg in een recept. Verse koenjit kun je wel een tijdje bewaren in de koelkast. Invriezen kan ook.
- In Indonesië (vooral op Sumatra) worden ook de jonge blaadjes (daun kunyit) van koenjit gebruikt. Als kruid, maar ook als groente. De grote (50cm lange) bladeren (zie foto links) worden net als bamboeblad enzo voornamelijk gebruikt eten in te wikkelen of op te serveren, je eet het daarna niet op.
- Lees meer over de zusjes van koenjit: gember, laos, kentjoer en temoe koentji.
- Lees veel meer over de vele goede eigenschappen koenjit op: geelwortel.blogspot.com
Ideaal om een snuf mee te koken met aardappelen, die worden prachtig goudgeel. Verder gebruik ik het geloof ik zelden.
Vergissing: voor nasi koenjit natuurlijk.
Ik dacht al, Yvon en aardappelen? :-)
Maar euh, al zal iedereen meteen snappen wat je bedoelt, het heet nasi kuning, kunig, koening of koenig, maar nooit nasi koenjit. Kuning betekent namelijk geel, koenjit of kunyit is de naam van dit kruid.
Ai, foutje en volgens mij noem ik die gele rijst vaak zo. Niet meer voortaan ;-)
Aardappelen koop ik nu maar in afgepaste hoeveelheden bij de groenteboer, zo’n zak loopt gegarandeerd weg :-(
Kurkuma wordt vaak gebruikt ipv saffraan in de Tunesische keuken. Heerlijk en zeer smaakvol.
Wil graag verse koenjir gebruiken om nasi kuning te maken. Soms hoor je dat je ongeveer 2 cm van de koenjir moet gebruiken e/o 2 theelepels (poeder).
Ben bang dat de kleur te licht is, voor 1 kg rijst hoeveel koenjir moet je gebruiken. Ik hou nl. van een donker-gele kleur nasi kuning.
Ojee, Nasi Kuning is eigenlijk het enige Indische gerecht waarvoor ik een kant-en-klare boemboe (die van Koningsvogel) gebruik. Maar als ik jou was zou ik gewoon een flink stuk raspen en uitknijpen. En daarna theelepeltje voor theelepeltje het vocht toevoegen aan het kookwater. In totaal gok ik 1 of 2 of 3. Ik ben alleen bang dat het niet donkergeel gaat worden.
En natuurlijk niet vergeten om daarna aan ons te komen vertellen hoe het ging. ;)
Geachte,
Waar kan ik in België verse geelwortel kopen, ben wonende te Aalter, liefst dichts bijzijnd.
Met vriendelijke groeten,
Alvast bedankt,
Hilde
Ik ben niet bekend met het aanbod in België, maar heb je de “adressenlijst” gezien? Misschien kun je daar een winkel bij jou in de buurt uitzoeken en eventueel eerst even bellen. Dat scheelt teleurstellingen.
Waarom mag je geelwortel niet rauw gebruiken? Wat is de reden hiervan, want uitgelegd zie ik het nergens.
Nou, daar vraag je me wat! Ik ging net op zoek in mijn gebruikelijke bronnen en kon daar ook helemaal niks over vinden. Ahum, het lijkt erop dat ik dat (“De verse wortel mag nooit rauw worden gegeten”) gewoon uit mijn duim heb gezogen!? Erg vreemd, want normaal gesproken schrijf ik niet zomaar iets op/over, dus geen idee hoe dit zit. Maar goed, ik ga het meteen weghalen. Bedankt voor je oplettendheid en reactie.
Gisteren kocht ik een zakje kurkuma poeder bij de toko van het merk:
TRS Turmeric powder .Op de achterkant van het zakje staat:
WARNING: Do not consume uncooked.
Het is een product uit India.Zou het misschien iets met bacteriën te maken kunnen hebben?
Kerriepoeder gebruik ik ook in salades en bevat ook kurkuma en dat ga je ook niet eerst koken.
Ah, bedankt! In ieder geval 1 bron. Ook al weten we dan nog niet precies waarom het niet zou mogen. Ja, uit hygiënisch oogpunt wellicht.
Kurkumawortel gebruiken wij als we een koortsblaas voelen opkomen. Dan halen we een klein stukje uit de diepvries en wrijven er mee over de lip. Zeer doeltreffend. Ook insectenbeten kunnen er mee behandeld worden. Deze tip kregen wij van iemand in Indië.
Thanks, dat ga ik een keer proberen.
Wordt vanuit china, india o.i.d. vertaald dan is idere begripsverwarring mogelijk, vermoedelijk word er op gewezen dat Kurkuma eenvoudig bedoelt is om met het eten mee te koken
Meer informatie over geelwortel en zijn geneeskrachtige werking hier:
https://www.wanttoknow.nl/hoofdartikelen/geelwortel-kurkuma-helende-magische-wortel/
Ik heb verse geelwortel “kurkuma” gevonden, de vraag s nu , hoe gebruik ik dit in welke gerechten ? Rauw? Bij rijst of asta of wokgerechten ?
Hoe je het gebruikt staat volgens mij toch wel gewoon in het artikel hierboven? En welke gerechten, ja, allerlei Indonesische en heel veel Indiase gerechten. Ik zou zeggen: googelen voor recepten. ;-)
ik gebruik kurkuma voor ’t inmaken van courgette
Hallo, van een vriendin kreeg ik een jaar of vier geleden gedroogde kurkuma uit India. Het is keihard. Ik durf het niet in mn blender te doen.
Iemand tips hoe dit te verwerken? Nachtje weken in water, wn dan fijnmalen tot pasta misschien?
Ik weet niet, ik zou het denk ik gewoon weggooien. ;-)
Of misschien proberen te raspen op een microplane, die kan best harde dingen aan. Kijk, zo eentje, hier met mierikswortel:
En dan dus net als met verse koenjit in thee-ei of stukje kaasdoek meekoken.
Ik woon al 13 jaar in Thailand en we hebben kurkuma planten in onze tuin staan. In geval van jeuk (krijgen we hier soms van de warmte en vochtigheid in het regenseizoen – Heat rash) een stukje verse wortel nat raspen en inwrijven. Werkt binnen de minuut.
Onze 3 jarige dochter heeft vaker ergens jeuk (tenen, vingers, muggebeten, mierbeten) helpt direct.
En ik heb last van “farting”, neem 2×2 capsules kurkuma/turmeric per dag, kost hier 2 euro voor 50 capsules. Indien ik ze 1 dag vergeet in te nemen: blijf uit mijn buurt….
@Alain Janssens
Indien ik ze 1 dag vergeet in te nemen: blijf uit mijn buurt….
Ik dacht dat de afstand al ruimschoots voldoende is.
En in Thailand kijken ze niet raar op als je onder de gele vlekken zit, Alain? ;-)
Het wordt ook gebruikt voor onder het krachtvoer bij vogels. Het doet de darmen van de vogels zuiveren. Dus men hoeft geen chemische producten meer te gebruiken. (2 theelepeltjes onder 1 kg krachtvoer)
Ik heb laatst kurmuma uit de amazingoriental gekocht. Maar het smaakt naar niets zowel puur als in een gerecht. Klopt dit een beetje?
Welke zal beter smaken? Verstegenman, Albert Heijn eigen merk, Commimex of amazingoriental.
Ik denk eerlijk gezegd dat het niet veel verschil zal maken. Kurkuma heeft ook niet echt veel smaak het is vooral de kleur waar het om gaat. Je kunt willekeurig elk ander merk kopen om te vergelijken. Als je wel een groot smaakverschil zou opmerken zou me dat sterk verbazen en zou dat echt heel graag horen. Kom je het dan melden?
Bedankt, en ik dacht dat het altijd om de ‘smaak’ ging. Ik gooide daarom maar meer dan de vaak toegestaande halve theelepel erin. Maar is dus echt enkel voor de kleur. (en schijnt goed tegen de kanker te zijn),
hallo kan iemand me helpen aan een geelwortel aub uiteraard mits betaling ik betaal ook de verzending want ik vind deze nergens ik wwon in belgie alvast bedankt
Hallo Marleen. Ken je deze Lijst van Aziatische winkels in België?
Ik denk dat Thais georienteerde winkels het misschien wel hebben.
kurkuma heb ik bij de Marokkaanse of turkse winkel gekocht. twee worteltjes voor 60 cent. Deze winkels zullen toch ook wel in Belgie zijn.
Ik heb heel leuk naar jullie verhalen gelezen over Curcuma/koenjit zoals wij dat noemen,ik heb een paar gerechten voor jullie…RENDANG EN SOTO AJAM allemaal met koenijt gebruik gewoon poeder is prima.
Rendang:rundvlees in blokjes snijden,2 rodeuien,3teentjes knoflook,seréhblad,5jeruk purutblad,stukje gember,stukje laos,maggibouillon,zout/peper,koenjit en middelmaat blikje santen,allemaal fruiten op zacht vuur 2-3uren koken.
Soto ajam:Kipdij wassen/koken met gember,daun jeruk,seréh blad,kipboullion,koenjit tot zacht,paar eieren mee koken,taoge,seldrie,krupuk erbij…selamat makan
Terug komen op curcuma,ik lees dat Alain in Thailand woont en hij tabletten kan kopen voor weinig geld hier zijn het supplement(erg prijzig)ik heb last van atrose zoek groeplipmossel/curcumine/zwartebestblad supplement te krijgen maar ook prijzig,dus neem ik levertraantabletten en zou graag die curcumatablleten vnuit Thailand willen kopen,kan dat Alain???
Patricia, koop bij de toko kukuma poeder en neem minimaal 3x per week een 1/4 theelepel poede, meng het met een snuf zwarte peper en vermeng het goed met een theelepel olijfolie of lijnzaadolie.
is prima te doen.Poeder nooit verhitten, olaats aan gerecht toevoegen.
Succes!
Kurkuma kun je in heel veel gerechten gebruiken. Is erg goed voor de gezondheid o.a. tegen Alzheimer. Gebruik het best vaak in o.a. aziatische gerechten maar ook een beetje in mijn eigen pilav, goulash en nog een gerecht maar die ben ik vergeten…
kan men kurkuma wortel invriezen ?
Yup, dat schrijf ik hierboven ook: “verse koenjit kun je wel een tijdje bewaren in de koelkast. Invriezen kan ook.”
Sterker nog, je kunt het soms ook ingevroren kopen!
Verse kurkuma vind je in bv de Bioplanet
Volgens een oud Javaans bijgeloof werkt nasi kuning om de waarheid te achterhalen. Leugenaars zouden namelijk sterven na het eten van nasi kuning.
Mijn overgrootvader had op Midden Java een koffieplantage met veel personeel en eens per jaar liet hij de matrassen van nieuwe vulling voorzien: Die van de familie met kapok, die van het personeel met stro. Kapok ligt natuurlijk lekkerder, dus het personeel smokkelde wel eens door stro en kapok te mengen. Wanneer mijn overgrootvader dat vermoedde, kreeg de kokkie opdracht een grote pan nasi kuning te maken en ieder personeelslid was verplicht een kommetje daarvan te eten. Wanneer een personeelslid plotseling “ziek” werd of helemaal geen trek had, was dat een aanwijzing en was de dader snel gevonden…
Hallo, kan iemand mij wat wijzer maken. Ik gebruik de Spaanse colorante voor de Spaanse gerechten te kleuren.
Voor gerechten uit Indonesië. Weer de kurkuma.
Nu lees ik dat er aan beide geen smaak zit, kan ik dan ook een soort voor beide gerechten gebruiken? Bedankt alvast
In Spaanse colorante zit maismeel, tartrazine (20%) en zout. Tartrazine is een synthetische gele azokleurstof, met als E-nummer E102. Nou heb ik persoonlijk niks tegen synthetische kleurstoffen, maar als je graag minder potjes in je keukenkastje hebt kun je eens proberen je gerechten met kurkuma te kleuren.
Ik kleur paella wel eens met kurkuma in plaats van saffraan en vind dat prima te eten. Maar kurkuma heeft in tegenstelling tot tartrazine natuurlijk wel smaak. Zeker als je er teveel van gebruikt. Ik zou zeggen : probeer het gewoon eens uit. En gebruik in eerste instantie niet teveel. Kijk of je het lekker vindt.
En tot slot, kom ons vertellen hoe het bevalt. ;-)
Tip voor onze Belgische vrienden:
Vanmorgen heb ik voor het eerste verse biologische kurkumawortel gezien en gekocht bij Albert Heijn. Dus in België na de fusie met AH wellicht bij Delhaize? Zo niet, er gewoon naar vragen!
Verpakking van 100 gram (ongeveer 15 worteltjes) kostte € 1,99.
Waar kan ik kurcuma wortels kopen
In Nederland bij best veel Aziatische winkels. Zeker als ze veel Indische klanten hebben. In België als ze veel Thaise klanten hebben. Kijk, hier is een overzicht van winkels:
https://www.aziatische-ingredienten.nl/toko-overzicht/
Heb het vers 1 x bij Heijn gevonden.Nadien bij navraag,hadden ze nog nooit over de wortel gehoord.Heb het vers gekocht in het Midden-Oosten(ja das ver!)Schil verwijderd en gemalen + wat olijfolie ingevroren in ijsblokvormpjes.Steeds vers dus in gerechten en thee
Goed idee, invriezen in blokjes.
Kurkuma wortels kun je in Delft, Rotterdam en den Haag + Amsterdam kopen bij orientalshop. Rauw eten schijnt niet gezond te zijn omdat het en anti oxidant en dus giftig is.
Ik koop turmeric poeder in een Indische winkel hier in Lagos, Pt. en betaal niet meer dan 4 euro voor 1 kg ! Ik gebruik het in mijn havermout ontbijt, maar het moet wel koken, samen met organic coconut oil, een eetlepel van beide. Dan voeg ik enkele superfoods toe zoals Goji, Chia, en Pompoenpitten – verschillende soorten noten via de Lidl supermarkt – Kiwi en Banaan – een rauw ei – en bij het opdienen wat honing. Je moet wennen aan de smaak maar ik zou niet meer zonder willen, gewoon gelemaal te gek lekker. Zwarte peper in wat melk zorgt voor een goede opname van het gele poeder, anders werkt het niet. Waar het in NL en Belgie te koop is kan ik niet zeggen want ik woon immers in Portugal. Eet smakelijk !
Interessant artikel weer!
Vraag, het wordt altijd aangeraden om gedroogde specerijen zo ‘heel’ mogelijk te kopen en dan zelf te maken wanneer je het nodig hebt. Dit om de smaak zo lang mogelijk goed te houden.
Zou dit jou advies ook zijn voor koenjit, dus de gedroogde wortel raspen wanneer je het gaat gebruiken, of is dit overdreven aangezien het schijnbaar vooral voor de kleur wordt gebruikt?
Ik hoor graag je advies! Dank :)
Ik vind koenjit een uitzondering op die regel dat je het beste vers of ongemalen kruiden en specerijen gebruikt. Er zijn mensen die zeggen dat je verse koenjit echt veel lekkerder is, maar er zijn er meer die zeggen dat poeder goed genoeg is. In India gebruiken ze volgens mij vrijwel nooit verse wortel en toch weten ze daar wat lekker eten is.
Maar ik heb altijd wel verse koenjit in de vriezer, dus al ik een keer een boemboe wil maken, waarbij ik alle ingredienten gewoon in mijn spice grinder mieter om fijn te malen, dan kan daar best een stukje ontdooide koenjit bij zonder dat het problemen geeft. Maar aan raspen zal ik niet gauw meer beginnen, teveel gedoe, teveel vlekken, nah.
Gedroogde wortel raspen zou ik al echt helemaal nooit doen. Ik heb een grote pot koenjitpoeder in de kast waar ik vrij lang mee doe en ik heb nog nooit de behoefte gehad die na een paar maanden te vervangen door nieuwe. Nee, het is hier poeder of vers.
Ik kweek zelf van verse kurkumawortel een plant.
Ik las dat het blad van de kurkumaplant gegeten kan worden.
Hoe maak ik dat klaar?
Als de blaadjes nog jong en mals zijn gebruikt men het als kruid. En als je veel voorhanden hebt ook als groenten, vaak eerst in reepjes gesneden, daarna snel gewokt.
Als je zoekt op daun kunyit resep dan kom je op Indonesische sites wel recepten met foto’s tegen voor inspiratie. Zo’n recept wordt meestal wel goed vertaald door google translate.
Kijk, deze bijvoorbeeld, lekker makkelijk tumis van koenjitblad:
https://cookpad.com/id/resep/3586203-tumis-daun-kunyit
Wat grotere bladen doen het leuk ter decoratie of om hapjes in te verpakken.
Bedankt Robin! Ga ik mee aan het experimenteren.
Ik las een tijd geleden in een boek (geschreven door artsen, dat geelwortel die niet verhit wordt, geen geneeskrachtige werking heeft.
Je moet deze dus altijd even verhitten.
Kerriepoeder, waar geelwortel in zit, wordt meestal tevoren door de fabrikant verhit. Mocht je dit 100% zeker willen weten, dan kun je de fabrikant het beste even bellen of mailen.
Goede morgen, wat een interessante weetjes allemaal. Toch nog even een vraag. Ik heb meerdere dingen gelezen over wel/niet verhitten van de kunjit, maar kan het zijn dat de kleur van de soto madoera bruin wordt doordat de kunjit de hele tijd meekookt? Ik zie de reactie graag tegemoet. Alvast bedankt.
Nee, de koenjit in de soto madoera wordt volgens mij niet bruiner als je hem langer meekookt, maar de andere ingrediënten worden wel bruiner naarmate je ze langer meekookt. Dus of je de koenjit nu aan het begin of het einde toevoegt, dat maakt niet veel uit. Denk ik hoor. Denk ik. :-)
Ik heb uit India via Amazon Zwarte Kurkuma besteld.
Kan ik deze harde stukken fijn malen, want schillen is onmogelijk.
Graag uw antwoord.
Helen Gerrits
Ik ken het niet, dus heb even gegoogeld. Black turmeric wordt vooral als medicijn of bij religie gebruikt. Als je van die keiharde stukken wortel hebt, dan zou je die in een koffiemolen kunnen vermalen tot poeder. Ik schreef daar eens over hier:
https://www.aziatische-ingredienten.nl/zelf-specerijen-malen/
En misschien is het een idee om de stukken eerst (in een zak of onder een theedoek) in kleinere stukken te slaan met een hamer? Dan heeft de koffiemolen het makkelijker.