Zwarte bonensaus

zwarte bonensaus
Hoe heet het?
Zwarte bonensaus, black bean sauce, black bean paste, chunjang / 춘장 (Korea), dòu chǐ jiàng / 豆豉酱 (China).

Wat is het?
Zwarte bonensaus is anders dan gele bonensaus niet echt een basis ingrediënt maar meer een kant-en-klare saus, gemaakt van zwarte boontjes en eventueel enkele andere smaakmakers als knoflook, chilipeper, sojasaus en water of olie om het smeuïg te maken. Soms helemaal glad gemalen, soms met stukjes. De smaak is zout en een beetje bitter. De meeste mensen vinden het erg lekker.

Hoe te gebruiken?
Zwarte boontjes en zwarte bonensaus zijn lastig te doseren. Anders dan veel andere sauzen lijkt er een magische grens te zijn voor de hoeveelheid die je gebruikt. Gebruik je meer, dan is je gerecht verpest. Volg dus braaf de instructies op de verpakking of in het recept dat je volgt. Voeg liever wat water, sojasaus of bouillon met een beetje maizena toe als je meer saus wilt. Lekker in roerbak, stoom en suddergerechten. Combineert eigenlijk met alles, kip, bief, garnalen, tofu, paprika, etc, etc. Eenmaal geopend is zwarte bonensaus in de koelkast nog maanden te bewaren.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Zwarte boontjes

Chinese, gefermenteerde zwarte bonen
Hoe heet het?
Zwarte boontjes, gefermenteerde boontjes, zwarte gefermenteerde sojabonen, gezouten soja-boontjes, black beans, salted black bean, fermented black bean, douchi / dòuchĭ / 豆豉 (China), tàu xì / đậu xị (Vietnam), tausi (Indonesië).

Wat is het?
Zwarte boontjes zijn zwarte sojabonen die worden gezouten om daarna te fermenteren. Hierdoor worden ze zacht en enigzins droog. De smaak is sterk, heel kruidig en zout. Bij sommige varianten worden grote stukken gember verwerkt, waardoor de boontjes nog iets kruidiger en pittiger worden.

Hoe te gebruiken?
De droge boontjes eerst afspoelen onder stromend water. Dan afhankelijk van recept of persoonlijke voorkeur grof hakken, fijn maken in een vijzel of een combinatie daarvan.
Vaak samen met gehakte knoflook, Shaoxing rijstwijn en wat suiker.
Altijd roerbakken/bakken/stomen, rauw is het niet lekker. En pas op, denk niet “lekker, ik gebruik gewoon wat extra zwarte boontjes”. Je kunt daarmee een gerecht echt om zeep helpen wegens te zout.
De droge, zwarte boontjes zijn praktisch onbeperkt houdbaar.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Gestoomde Zalm met Zwarte Boontjes

Gestoomde zalmfilet
Zalm komt van nature niet voor in China, maar gelukkig is de Chinese keuken niet zo behoudend en Ken Hom (het recept komt uit zijn boek De Complete Chinese Keuken) is dat ook niet. Want vette zalm en gefermenteerde, zwarte boontjes, dat is een match made in heaven. Ik gebruik ietsiepietsie (je zou ook kunnen zeggen: belachelijk veel) meer groen dan Ken, gewoon omdat ik dat lekker vind. Vooral bij de hapjes gestoomde rijst die je tijdens het eten in de dressingachtige saus doopt. Om je vingers bij af te likken en daarom hier regelmatig op het menu.

Klik hier voor het recept…

Zwarte sojabonen

zwarte, gedroogde sojabonenHoe heet het?
Zwarte sojabonen, zwarte bonen, black soy bean, green-hearted black beans, kuromame / 黒豆 (Japan), gom-un kong / 검은콩 (Korea), hēi dòu / 黑豆 (China)

Wat is het?
Zwarte sojabonen zijn en smaken min of meer hetzelfde als de beter bekende groene sojabonen en de beige gedroogde sojabonen, ze hebben alleen een zwart velletje en van binnen zijn ze groen. Ze worden gebruikt om douchi (gezouten, gefermenteerde zwarte boontjes) van te maken, maar niet om sojasaus van te maken. Dat kan wel, sojasaus van zwarte sojabonen maken, maar dat is niet gangbaar.

Hoe te gebruiken?
Eigenlijk net als gewone, gedroogde sojabonen of andere bonen. Altijd eerst een nachtje in de week zetten. Daarna kun je er sojamelk van maken. Die wordt niet zwart, maar eerder een heel licht beige en zou iets romiger smaken dan sojamelk van gewone sojabonen. In Korea en Japan worden zwarte sojabonen ook gestoofd met suiker en als snack gegeten. Of je voegt er een paar toen als je rijst kookt, die kleurt dan lichtpaars. Gedroogde, zwarte sojabonen kunnen maanden tot jaren bewaard worden al zal de kwaliteit natuurlijk wel steeds teruglopen.

Tips, weetjes & recepten

  • Lees ook de post over: zwarte boontjes en die over sojabonen (gedroogde, verse, gefermenteerde en sojabonensaus)
  • Verwarrend: meestal staat er “zwarte bonen” op de verpakking ipv “zwarte sojabonen”, maar zwarte bonen gebruikt men in Zuid-Amerika en dat is een heel ander soort. Niet met elkaar inwisselbaar.
  • Recept: zelf sojamelk maken van zwarte sojabonen
  • Koreaans recept: zoete sojabonensnack. Normaal gesproken minder sticky dan op de foto hieronder, maar op beide manieren lekker.

Kongjang

Wat is er te koop? (klik hier)

Gestoomde oesters met zwarte boontjes

Oester van Nam Kee
Vroeger vond ik dat je oesters alleen puur moest eten, zo rauw, hup je mond in. Hooguit met wat superfijngesneden sjalot en een paar druppels rode rijstazijn. Maar jeetje, op zijn Chinees, warm gestoomd met zwarte boontjes is toch ook echt heel erg lekker. Ik zou niet meer kunnen zeggen wat ik het lekkerst vindt. Recept voor een dozijn oesters:

Maak een sausje van:
1 el lichte sojasaus
1 el shaoxing rijstwijn
1 el heldere rijstazijn
2 el water (of mooie kippenbouillon als je hebt)
1½ tl suiker
2 tl sesamolie

Doe een eetlepel gedroogde zwarte boontjes in een theezeefje en zet 5 minuten weg in een bakje water. Daarna afspoelen en ze zijn klaar voor gebruik.

Boen de oesters eventueel eerst nog even goed schoon. Open ze met een oestermes, maak de oester los van de bodem, maar laat ze wel in de schelp. Leg ze op een groot bord dat past in je stomer. Voor de stabiliteit kun je van stukken alumiumfolie propjes/zwembandjes maken waarop je de oesters stevig neerzet. Verdeel op elke oester ongeveer 5 zwarte boontjes. Giet het sausje voorzichtig in de oesterhelften en stoom ze nu in 3-5 minuten warm en half gaar. Bestrooien met het fijngesneden groen van een lente-uitje en direct serveren.

Tip 1: oesters voor het stomen overdoen in decoratieve amuse bakjes.
Tip 2: mensen die niet van oesters houden vinden ze zo soms wel lekker.