Indische Keukengeheimen van Jeff Keasberry

Indische Keukengeheimen familie Keasberry Van 1954 tot 1990 zat er op de Ferdinand Bolstraat nº 13 in de Pijp in Amsterdam het legendarische Indische restaurant Djokja. Opgericht door Maria Antoinette Keasberry-van Beekom (zeg maar Oma), later gerund door schoondochter Jessica Chevalier Keasberry (zeg maar Jessy) en nog later door (klein)zoon Jeff Keasberry (zeg maar Jeff).

En hebben sommige Indische mensen nog wel eens moeite om hun geheime familierecepten prijs te geven, de familie Keasberry heeft dat gelukkig niet. In 1976 verscheen er al een boekje “Oma’s Keukengeheimen” en nu dus dit vervolg: “Indische Keukengeheimen, recepten en verhalen van 3 generaties Keasberry”.

Naast de 113 familierecepten lezen we de geschiedenis van de familie Keasberry in Indonesië en hoe “Oma” na de onafhankelijkheid van Indonesië als alleenstaande moeder met haar zonen naar Nederland vertrok. Ook is er uitleg over de rijsttafel, hoe je die eet (niet husselen en niet prakken) en wat het verschil is tussen de Indonesische, de Indische, de Chinees-Indische en de Nederlands-Indische keuken.

De meeste recepten zijn voorzien van foto’s en zullen veel mensen aanspreken, niet te ingewikkeld en met ingrediënten die ondertussen redelijk ingeburgerd zijn. Van witte rijst en bami tot sajoers en erwtensoep, stoofgerechten, babi pangang, atjars, saté, allerlei soorten snacks, bijgerechtjes en zoetigheden. Eigenlijk allemaal Indische klassiekers die je ook vindt bij Beb Vuyk of Lonny Gerungan, maar nu zoals de familie Keasberry ze maakt. Ik maakte reeds de babi pangang, de saté kambing en de sambal goreng kering ketang. Allemaal lekker! Ik denk dat dit kookboek nog vaak gebruikt gaat worden.

Bestellen
Enthousiast geworden? Bestel bij Bol via deze link:
  Indische Keukengeheimen
en sponsor kostenloos en automatisch deze site.

Meer informatie
Website/blog: Cooking with Keasberry
Facebookpagina: Cooking with Keasberry
In sommige recepten zitten wat onduidelijkheden, de auteur is inmiddels op de hoogte en zal een en ander aanpassen voor de volgende druk. Jeff beantwoordt met alle plezier vragen over recepten per mail op: info@keasberry.com.

Saté kambing (saté van geit met ketjapsaus)

Saté kambing, saté van geit
Een specialiteit uit Java, maar geliefd in heel Indonesië en daarbuiten. Geroosterde stukjes geitenvlees, kort gemarineerd in ketjap en knoflook, geserveerd met een ketjap-saus. Beetje gefrituurde uitjes erover, paar blokjes lontong erbij, selamat makan!

Omdat ketjap hier de belangrijkste smaakmaker is geldt hoe lekkerder de ketjap, hoe lekkerder de saté kambing en de lekkerste ketjapsauzen zijn van ABC, Kaki Tiga of Bango. (klik voor een overzicht: hier) En omdat het vlees niet lang gemarineerd of gegaard wordt is het bovendien belangrijk vlees van een jong, mals geitje te gebruiken.

Klik hier voor het recept…

Chinese gember (temoe koentji)

Temoe Koentji of Chinese gember
Hoe heet het?
Chinese gember, temoe koentji, vingerwortel, fingerroot, chinese keys, temu kunci (Indonesië), ka chai / kra chai / กระชาย (Thailand), āochún jiāng / 凹脣薑 (China).

Wat is het?
Chinese gember of temoe koentjie is de wortelstok van de tropische plant Boesenbergia pandurata, lid van de gember-familie, zusje van de laos/galanga. Het lijkt wel of er uit een gewoon stukje gember lange, smalle gembervingers (Ø 1cm) groeien.

Hoe te gebruiken?
Voornamelijk in de Indische en Thaise keuken: in curries, sambals en atjars. Combineert vooral goed bij seafood. In plakjes meestoven maar geraspt kan ook. De smaak lijkt erg op die van gember, maar dan sterker/frisser met een beetje een ziekenhuissmaakje, dus pas op. Gebruik liever verse gember of laos als substituut dan de poedervorm.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Laos (galangal)

GalangalHoe heet het?
Laos, laoswortel, galangal, galanga, grote galanga, greater galangal, lengkuas, Thaise gember, blue ginger. Kha (Thailand)

Wat is het?
Laos is de wortelstok van de tropische plant Alpinia galanga, lid van de gember-familie. De smaak lijkt wel wat op die van gember, maar is frisser en minder scherp/peperig. Het ruikt een beetje naar plakkerige pijnboom, maar ook een beetje naar zeep. Dat klinkt niet lekker maar is het wel.

Hoe te gebruiken?
In wat dikkere, gekneusde plakjes laten meestoven in curries of soepen en er voor het opdienen weer uitvissen. Of fijnmalen in boemboes en pasta. Wat ook lekker is, een dipsausje van mayonaise met wat versgeraspte laos. Gebruik het liefste verse of desnoods ingevroren laos, al blijft laos in poedervorm wel een handig en snel alternatief.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Koenjit (kurkuma of geelwortel)

curcumaHoe heet het?
Koenjit, kurkuma, geelwortel, E100, Indiase saffraan, turmeric / curcuma (EN), kunyit / kunir (Indonesië), haldi (India), Kha min / ขมิ้น (Thailand), Nghệ (Vietnam)

Wat is het?
Koenjit of kurkuma is de wortelstok (Ø 1cm) van de tropische plant Curcuma longa, lid van de gember-familie. Koenjit wordt niet alleen gebruikt voor de smaak maar vooral ook voor de gele kleur. Bijvoorbeeld in kerriemengsels, piccalilli en zelfs margarine. Het wordt ook wel gebruikt om het veel duurdere saffraan te vervangen, vandaar de naam “Indiase saffraan”. De wortel is feloranje maar het kleurt gerechten geel.

Hoe te gebruiken?
De wortel in schijfjes meestoven in curries, mee fijnmalen in boemboe en currypasta of fijnraspen op een microplane rasp. Voor het kleuren van bijvoorbeeld nasi kuning wordt koenjit eerst geraspt en daarna uitgeknepen. Het vocht wordt dan gebruikt om de rijst te kleuren. De smaak is een beetje bitter, mosterd- en aarde-achtig, vooral in poedervorm. Maar omdat het zo ontzettend vlekt (plastic handschoentje zijn geen overbodige luxen) is koenjit-poeder toch wel erg makkelijk. Meestal is een half theelepeltje poeder al genoeg in een recept. Verse koenjit kun je wel een tijdje bewaren in de koelkast. Invriezen kan ook.

Grote koenjit bladerenTips, weetjes & recepten

  • In Indonesië (vooral op Sumatra) worden ook de jonge blaadjes (daun kunyit) van koenjit gebruikt. Als kruid, maar ook als groente. De grote (50cm lange) bladeren (zie foto links) worden net als bamboeblad enzo voornamelijk gebruikt eten in te wikkelen of op te serveren, je eet het daarna niet op.
  • Lees meer over de zusjes van koenjit: gember, laos, kentjoer en temoe koentji.
  • Lees veel meer over de vele goede eigenschappen koenjit op: geelwortel.blogspot.com


Verse Kurkuma

Wat is er te koop? (klik hier)

Kentjoer (kencur)

kencurHoe heet het?
Kentjoer, kencur, zandgember, Kaempferia galanga, sand ginger, cutcherry, resurrection lily, san nai / shan nai / 山奈, sha jiang / 沙姜. Foutief: lesser galangal, kleine galanga.

Wat is het?
Kentjoer is de wortelstok (Ø 1-2 cm) van de Kaempferia galanga, lid van de gemberfamilie. Het lijkt ook een beetje op gemberwortel, maar is veel kleiner, de buitenkant bruiner en de binnenkant witter. Verse kentjoer wordt eigenlijk alleen in de keukens van Indonesië en Maleisië gebruikt. In de Sichuan keuken kent men het in gedroogde vorm. Maar de rest van de wereld kent het hooguit als medicijn.

Hoe te gebruiken?
In boemboes. De verse wortel kun je in dunne schijfjes mee laten sudderen in stoofgerechten en soepen. Raspen kan ook, dan onttrek je er nog meer smaak aan. De smaak wordt niet door iedereen gewaardeerd, dus pas op met doseren. Een of twee schijfjes is al snel voldoende. Verse wortel koel bewaren, invriezen kan ook.

Tips, weetjes & recepten

  • In veel landen waar ze deze wortel eigenlijk niet kennen (hij schijnt buiten Azië ook echt alleen maar in Nederland vers te koop te zijn) noemt men ze abusievelijk “Lesser Galangal” of “Kleine Galangal”, maar dat is een heel andere plant, namelijk de Alpina Officinarum. Gelukkig noemen we ‘m in Nederland gewoon altijd kentjoer of kencur. Maar pas op bij slecht vertaalde kookboeken! Als ze daarin spreken van kleine galangal kun je er vergif op innemen dat ze kentjoer bedoelen, want kleine galangal wordt niet in de keuken gebruikt. Alleen in de Chinese geneeskunst.
  • Recept: Tante Lenny’s Gulai Kambing (Geit of lam in kruidige saus)
  • Klik hier voor een overzicht : familieleden v/d gember op een rijtje

Wat is er te koop? (klik hier)

Doerian (stinkvrucht)

Durian of doerian
Hoe heet het?
Doerian, stinkvrucht, durio zibethinus (L), durian (Indonesië), de koning van het fruit (bijnaam).

Wat is het?
Doerian is een tropische, groen-geel-bruine “punk” vrucht uit Indonesië en Maleisië, zo groot als een rugbybal vol vervaarlijke spikes met van binnen een soort grote mandarijnenpartjes, maar van een totaal andere structuur, zonder velletje en met een oranjebruine pit in elk partje. De structuur doet een beetje vlezig aan, maar valt uiteen in je mond, als romige, vettige, stevige, smeuïge pudding. doerian De smaak is zoet, maar niet mierzoet, friszuur en tongprikkelend zoals een lichtmousserende wijn je tong kan prikkelen. De smaak een beetje als licht fermenterende banaan, anderen herkennen er amandel in, soms ook ui en knoflook. Maar het bekendst is de doerian om zijn penetrante en voor sommigen misselijkmakende geur. Het ruikt een beetje alsof je het gas open hebt laten staan, maar hoe rijper hoe penetranter en het verschilt ook nog per variëteit.

Hoe te gebruiken?
Zo uit het vuistje opsnoepen of verwerken in ijs, toetjes, smoothies etc. Van een hele vrucht hou je ongeveer 15% tot 30% vruchtvlees over. Hoe je zo’n vrucht uitkiest en open maakt lees je hier (engels). De partjes kun je nog wel een dag of twee, uiteraard luchtdicht in de ijskast bewaren (bakje zul je naderhand waarschijnlijk weg willen gooien). Invriezen kan ook, sterker nog, de vruchten worden eigenlijk altijd bevroren geïmporteerd. De zaden kun je rauw niet eten, maar geroosterd schijnen ze lekker te zijn.

Tips, weetjes & recepten

  • Bij veel vervoersmaatschappijen verboden mee te nemen als handbagage. Daar is zelfs een eigen verbodsbord voor:
  • Katten zijn er ook niet erg dol op getuige de vele: filmpjes op youtube.
  • Niet verwarren met: jackfruit cq nangka of zuurzak. Die hebben ook stekels, maar smaken heel anders.
  • Recept voor doerian ijs na de klik!

Wat is er te koop? En hoe maak je doerian ijs? (klik hier)

Basilicum op een rijtje

soorten basilicum

Van links naar rechts:

Thaise basilicum (Ocimum basilicum Horapha)
=> stevige anijssmaak. Donkergroene, beetje stugge blaadjes.

Heilige basilicum (Ocimum tenuiflorum)
=> subtiele smaak, hint van nootmuskaat. Malse, lichtbehaarde blaadjes.

Gewone basilicum (Ocimum basilicum)
=> bekende “Italiaanse” basilicumsmaak. Malse blaadjes.

Citroenbasilicum / kemangi (Ocimum citriodorum)
=> zeer sterke citroensmaak. Malse, blaadjes.

Klik voor alle posts mbt: BASILICUM.
(waaronder ook een post over Chinese basilicum (eigenlijk gewoon shiso) en basilicumzaadjes)

Kemangi (citroen basilicum)

manglak, thai lemon basilHoe heet het?
Citroenbasilicum (NL), lao basil / Thai lemon basil (GB), Ocimum citriodorum (L), daun ruku ruku / daun kokuru / daun kemangi / kemangi / kemangie (Indonesië), แมงลัก / bai maeng-lak / maenglak / manglak (Thailand).

Wat is het?
Kemangi is een kruising tussen gewone huis-tuin-en-keuken basilicum (Ocimum basilicum) en de voor ons onbekende Amerikaanse basilicum (Ocimum americanum). Wordt gebruikt in de keukens van Indonesië, Thailand en Laos. De blaadjes zijn dun, mals en doorschijnend en smaken heel sterk naar citroen. De associatie met anti-muggenspul of toiletverfrisser is snel gelegd, maar eenmaal door het eten valt dat toch wel weer mee.

Hoe te gebruiken?
Kemangi wordt gebruikt in Indonesische salades (lalap) en gestoomde vispakketjes (pepes), in veel Laotiaanse en sommige Thaise curries en roerbakschotels. Combineert goed met vis, kip en chilisaus/sambal. Je kunt hele blaadjes toevoegen of ze even in reepjes snijden. Liever op het laatst, al kan het wel beter tegen verhitten dan gewone basilicum. Vooralsnog in Nederland alleen als potplant te koop gezien, groeit met veel water en zonlicht redelijk makkelijk in de vensterbank.

Tips, weetjes & recepten

  • Net als de zaadjes van de Thaise basilicum kun je de zaadjes van deze citroenbasilicum ook weken en verwerken in desserts. Ze zouden lichtzuur smaken, maar of ze te koop zijn in NL is maar de vraag.
  • Op het etiket van het plantje wat ik kocht stond “kemangiga”, waarschijnlijk gewoon een spelfout, dat moet “kemangi” zijn.
  • Klik hier voor een overzicht : drie soorten Thaise basilicum op een rijtje

Wat is er te koop? (klik hier)

Tindola (mini-komkommer uit India)

Tindora, Indian cucumberHoe heet het?
Tindola / papasan (NL), ivy gourd / baby watermelon / little gourd / pointed gourd / gentleman’s toes (GB), Coccinia grandis (L), tindora / tindori / tindoori / kovakkai (India), ตำลึง / tam lueng (Thailand), timun papasan / pepasan / padang (Indonesië).

Wat is het?
Tindola is een klein familielid uit de grote komkommerfamilie, vooral bekend in India, maar groeit of beter gezegd woekert over heel Zuidoost-Azië en Afrika. De jonge scheuten zijn eetbaar en uiteraard ook de ± 3-6 cm lange komkommerachtige vruchtjes. Tindola of tindora heeft niet veel smaak van zichzelf, hooguit een ietsiepietsie zuur en/of bitter. De structuur is glazig, vergelijkbaar met komkommer.

Hoe te gebruiken?
Je kunt ze wel rauw eten, maar dat is minder lekker dan bereid. Even wassen, kontjes eraf snijden en daarna in de lengte in partjes snijden, maar plakjes of stukjes kan ook. Dan even aanzetten met wat smaakmakers (mosterdzaad, komijnzaad, chilipoeder, van die dingen) en in 5-10 minuten gaarstoven. Als bijgerecht of bijvoorbeeld door de nasi. In de koelkast hooguit een week, maar waarschijnlijk zelfs korter houdbaar. Als de binnenkant rood gekleurd is wordt afgeraden die nog te eten.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Rozenwater & rozensiroop

Rose water, rose syrup, rose essenceHoe heet het?
• rozenwater, rozenextract (rose water)
• rozensiroop (rose syrup)
• rozen essence (rose essence)

Wat is het?
Rozenwater is het destillaat dat overblijft bij de productie van etherische rozenolie. Het is een puur en zuiver product, gemaakt van de rozenbloemblaadjes. Rozen essence is de synthetische versie daarvan: nep dus, namaak. Rozensiroop is suikerwater met een beetje rozenwater en rode kleurstof. Rozenwater wordt veel in Arabische en Indiase, zoete lekkernijen gebruikt. Rozensiroop in tropische drankjes en desserts.

Hoe te gebruiken?
De siroop gebruik je net als aanmaaklimonade: de richtlijn is 1 deel siroop op 6 delen water (of melk of jus d’orange of zo). Van het rozenwater gebruik je veel minder: enkele druppels tot een theelepel is vaak al genoeg. Pas ermee op, want het is gauw teveel en dan associeer je je gerecht meer met de klerenkast van oma dan met iets dat je in je mond wilt stoppen. Wantrouw recepten waarin men meer dan een eetlepel rozenwater gebruikt. Van rose essence gebruik je zeker nooit meer dan een paar druppels. Rozenwater en essence zijn nog jaren buiten de koelkast te bewaren, rozensiroop, na openen in de koelkast.

Tips, weetjes & recepten

  • In veel recepten worden de rozenwater en rozensiroop nogal eens met elkaar verward. Aan de hoeveelheden in of de oorsprong van het recept kun je meestal wel aflezen welke ze bedoelen.
  • Recept: Merengues met rozenwater
  • Niet verwarren met het rozenwater dat je koopt bij de drogist. Dat is meer een parfum of lotion en zeker niet bedoeld voor consumptie.
  • Hou je niet zo van de parfumachtige smaak van rozenwater, dan kun je het in een recept vaak moeiteloos vervangen door oranjebloesemwater. Eigenlijk hetzelfde, alleen niet van rozenblaadjes, maar van oranjebloesem

Wat is er te koop? (klik hier)

Loempia vellen

LoempiavelletjesHoe heet het?
Loempia vellen, loempia velletjes, springroll wrappers, spring roll pastry, egg roll wrapper, chūnjuǎn pí / 春卷皮 (China), harumaki-no-kawa (Japan).

Wat is het?
Loempiavellen zijn dunne, maar redelijk stevige, wit-gelige, ondoorschijnende, vaak vierkante deegvellen gemaakt van tarwebloem met water, een beetje olie, zout. Soms ook met ei, vandaar de Engelse naam “egg roll”. De loempia is een Chinese uitvinding, al zal je ze in China vrijwel niet tegen komen. Des te populairder zijn ze in Vietnam (cha gio), Thailand (poh pia thoht) en Indonesië (lumpia).

Hoe te gebruiken?
In de verpakking, het liefst rustig een nachtje in de koelkast laten ontdooien, of anders in een uurtje bij kamertemperatuur. De vellen drogen snel uit, dus bedek ze tijdens het werken met plastic folie en/of een (niet te) vochtige doek. Leg het vel als ruitvorm voor je op tafel, punt omhoog dus. Leg wat vulling onder het denkbeeldige midden. Rol de onderste punt strak omhoog, vouw dan de zijkanten strak naar binnen en rol verder omhoog. Plak dicht met wat losgeklopt ei of een zetmeelpapje. Frituur ze in een paar minuten op 180°C goudbruin. Dat kan ook in een koekenpan in een laagje olie waarbij je de loempia’s halverwege keert. Loempiavellenn zijn in principe al gaar, je kunt ze dus ook rauw als wrap eten als je wilt, eventueel eerst ingesmeerd met wat zoete bonen- of hoisinsaus.

Loempiavellen vouwen

Tips, weetjes & recepten

  • Recept: pittige snack-loempiaatjes (een soort garnalen-vlammetjes)
  • Tip: als je voor de zekerheid 2 velletjes wilt gebruiken, rol dan eerst een loempia “in het vierkant” en verpak die dan nog een keer “in een ruit”.
  • Verschillende soorten loempia’s:
    Egg roll (loempia van de Chinees):
    => gefrituurd, groot & rechthoekig, vaak met vlees.
    Spring roll (Vietnamese loempia):
    => gefrituurd, kleiner & sigaarvormig, vaak vegetarisch.
    Summer roll (Vietnamese rijstrolletjes):
    => van rijstvellen, niet gefrituurd, klein, vaak met garnalen.
  • Je leest wel eens dat je loempiavellen kunt vervangen door filodeeg maar ik zou het niet doen. Filodeeg is veel breekbaarder.
  • Lees ook over: wonton-, pangsit-, jiaozi-, tofu-, en rijstvellen

Wat is er te koop? (klik hier)

Tapioca parels

tapioca parelsHoe heet het?
Tapioca parels, Japanse parels, tapioca korrels, tapioca pearls, boba, sabudana (India), bột báng (Vietnam), saku / sakoo (Thailand), tapioka peol / 타피오카 펄 (Korea), tapioka paru / パール (Japan), xī mǐ / 西米 (China)

Wat is het?
De op tempex balletjes lijkende tapioca parels worden gemaakt van het zetmeel dat wordt gewonnen uit de cassave wortelknol. Ze zijn er in verschillende maten en kleuren. De kleinere pareltjes worden vaker gebruikt in desserts, de grotere vaker in drankjes zoals bubble tea. In India verwerkt men ze ook in bepaalde viscurries. Moderne chefs gebruiken ze steeds vaker in hartige gerechten, zoals Thomas Keller in zijn Oysters and Pearls. Ongekookt zijn de parels ondoorzichtig en hard, gekookt zijn ze doorzichtig en chewy. Ze smaken helemaal nergens naar, het gaat puur om de textuur en het grappige uiterlijk.

Hoe te gebruiken?
Nooit opzetten in koud water, want dan lossen ze (gedeeltelijk) op. De parels in zeer ruim kokend water met een snufje zout koken tot ze doorzichtig zijn. Bij kleine pareltjes duurt dat ongeveer 20 minuten, bij grotere parels soms wel anderhalf uur. Spoel er een paar af om te testen of ze goed zijn. Dan in een zeef afgieten, goed koud afspoelen en mengen met een siroopje, op smaak gebrachte kokosmelk of iets anders lekkers. De parels worden ook wel in afgepast suikerwater gekookt dat niet wordt afgegoten, het resultaat is een meer stijfselpapachtige pudding. Ongekookte parels zijn lang houdbaar. Gekookt en gekoeld ongeveer drie dagen.

Tips, weetjes & recepten

  • In Nieuw Guinea en de Molukken worden vergelijkbare parels gemaakt van sago (saksak, sagu). Sago is het zetmeel dat wordt gewonnen uit de kern van de stam van de sagopalmboom. In recepten zijn tapioca parels en sago parels onderling verwisselbaar.
  • Bijnamen: frog spawn (kikkerdril) en fish eyes & glue (vissenogen met lijm).
  • In de toko vind je tegenwoordig ook tapioca in andere vormen: sticks, cubes, flakes, whatever. Gewoon op dezelfde manier te bereiden als de parels.
  • Zwarte tapioca parelsZoek je die grote, zwarte tapioca parels? Die worden pas bij het koken zwart, ongekookt zijn ze (licht)bruin. (zie bij wat is er te koop)
  • Zoet recept: 200ml kokosmelk, 1 vanillepeul, 1 spriet sereh en 75g (palm)suiker even laten sudderen tot de suiker is opgelost. Af laten koelen en mengen met gegaarde tapiocaparels. Serveren met blokjes tropisch fruit naar keuze.
  • Hartig recept: Sobanoedel salade met groene matcha parels

Wat is er te koop? (klik hier)

Adukibonen (rode boontjes)

Red beans / adzukiHoe heet het?
Aduki / adzuki / azuki / asuki boon, rode boontjes, red beans, red cowpeas, Tiensin red beans, hóngdòu / 紅豆 / chìdòu / 赤豆 (China), azuki / アズキ / 小豆 (Japan), pat / 팥 (Korea), đậu đỏ (Vietnam), red chori / ravaa’n (India)

Wat is het?
Aduki boontjes zijn de roodbruine, gedroogde boontjes van de eenjarige klimplant Vigna angularis (L). Aduki boontjes zijn kleiner en minder langwerpig dan bijvoorbeeld bruine bonen of kidneybonen. Er bestaan er ook witte, zwarte, grijze en gevlekte aduki bonen, maar de meesten zijn toch rood. Ze smaken notig & zoetig en worden in heel Azië voornamelijk in zoete snacks en desserts gegeten. In het Westen (met name door vegetariërs) net als andere peulvruchten ook in hartige gerechten.

Hoe te gebruiken?
Gedroogde adukibonen worden minstens 24 uur geweekt in ruim koud water en daarna gaar gekookt in schoon water met behoorlijk wat suiker en een snufje zout. Hierna kun je ze heel laten (tsubu-an), grof prakken (tsubushi-an) of van velletjes ontdoen en helemaal fijn malen (koshi-an). Dat laatste is veel werk en daarom kun je in iedere toko wel kant-en-klare zoete bonenpasta kopen. Adukibonen kun je net als groene mungboontjes ook laten ontkiemen als een variant op taugé.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Wokken (pannen om te roerbakken)

Wok inbranden
Hoe heet het?
Wok / kuo / 鑊 (China), wadjan / wadjang / wajan / penggorengan (Indonesië), Chūkanabe / 中華鍋 (Japan).

Wat is het?
Wok is het Kantonese woord voor “kookpot”, 2000 jaar geleden ontworpen om zo snel mogelijk eten te bereiden omdat vuur/brandstof schaars was. Gemaakt van dun plaatstaal dat snel opwarmt en afkoelt en een bolle bodem waarlangs de vlammen de hele pan egaal verhitten. Die bolle vorm is vooral handig voor het roerbakken: je “schuifschept” met een wokschep heel makkelijk de ingrediënten om, zeker als je tegelijkertijd de wok omschudt, dat gaat moeizamer in een pan met platte bodem. In Nederland noemen we voor het gemak die met één steel een wok en die met twee handvaten een wadjan.

Hoe te gebruiken?
Een wok is multifunctioneel (roerbakken, frituren, stomen, sudderen, koken, alles doet men ermee), niet omdat een wok nou zo ontzettend geschikt is voor al die bereidingswijzen, maar meer omdat het meestal de enige pan was die men bezat. Dat is wel goed om in je achterhoofd te houden bij het lezen van recepten, want soms zijn andere pannen echt een stuk geschikter dan een wok. Bijvoorbeeld als je alleen een sausje maakt: gebruik een steelpannetje. Of als je gaat frituren: gebruik een stevige frituurpan. Of als je geen wokbrander hebt: gebruik een goede sauteer/hapjespan.

Hoe een wok te gebruiken ligt dus aan wat je gaat bereiden, op wat voor warmtebron je kookt, welk soort wok je hebt en wat je persoonlijke voorkeuren zijn. De één zweert bij een wok die een ander verfoeit. Hieronder een overzicht van de mogelijkheden:

Klik hier om verder te lezen…

Toko Ramee in Delft

Toko Ramee in Delft

Toko Ramee
Papsouwselaan 129
2624 AK Delft

tel. 015-2563971

Gezellige, Indonesische toko in Delft met een trouwe klantenkring die vanuit de wijde omgeving terug blijft komen voor de gerechten en snacks waarvan de meeste nog volgens oud familierecept vers worden bereid door mevrouw Darmadi. Mijnheer Darmadi staat aan de kassa en heet iedereen welkom. En dat is een understatement, want je voelt je hier direct méér dan welkom.

Klein, keurig winkeltje met basisbenodigdheden, voornamelijk Indonesisch maar ook een beetje Japans, Chinees of Thais. Een koeling met wat verse groenten (taugé, kool, kouseband enzo), wat verse kruiden (sereh, chilipepers, laos, gember enzo) en wat koude drankjes (tjendol, Fernandes limonade enzo). Verse tahoe achter de toonbank. Een bescheiden vriesvak met wontonvelletjes, kant-en-klare hapjes, petehboontjes, van die dingen. Precies genoeg voor een toko om de hoek en nog redelijk geprijst ook.

Maar hier kom je natuurlijk voor de overheerlijke Indonesische gerechten en snacks. Ik proefde de huisgemaakte lemper (lekker zoetig), risolles met kip (lekker pittig) en een stukje spekkoek. Als ik nog eens in de buurt ben ga ik zeker voor een portie nasi rames of gado-gado.

Openingstijden:
10:00u-18:00u dinsdag t/m vrijdag
10:00u-17:00u zaterdag
Zondag en maandag gesloten, geen koopavond.
In de zomer soms enige weken gesloten.
Klik hier voor andere: toko’s in Delft

Toko Ramee Delft

Kloewak noten

keluak of kloewakHoe heet het?
Kloewak noot, kloewaknoten, kloewek, kluwak, kepayang (Maleisië), kluwek / keluwek / keluwak / keluak / kluak / picung / pucung / panarassan (Indonesië).

Wat is het?
Een kloewak noot is de gefermenteerde pit van de rugbybal-vormige vrucht van de pangiboom (Pangium edule), een grote boom die groeit in de mangroves van Indonesië, Nieuw Guinea en Maleisië. Eigenlijk is alles aan deze boom dodelijk giftig maar dankzij een ingewikkeld procédé van fermentatie weet men het blauwzuur in de zaden toch te elimineren. Kloewak ruikt een beetje naar bittere chocola, maar smaakt zuurder, zouter en vooral bitterder. Het ziet eruit als een ingedroogd keuteltje. Al met al een acquired taste, al zal dat vooral van de dosering afhangen.

Hoe te gebruiken?
Gerechten met kloewak zijn een specialiteit uit de Javaanse keuken, zogenaamde rawon-gerechten. Een of meerdere kloewaks worden meegemalen in boemboe (currypasta) of in stukjes meegebakken met een uitje of zo. Daarna gaat vlees of vis en vocht erbij om een tijdje te stoven tot “zwarte” curry of soep. Een zakje met kloewak noten is luchtdicht, buiten de koelkast nog vele jaren houdbaar.

Tips, weetjes & recepten

    Rawon soep

  • Recept: soto rawon
  • De Nonya keuken in Singapore kent ook een beroemd gerecht met kloewak noten: buah keluak. De noten zitten dan nog in hun schil (foto), worden 2 dagen geweekt in water, de zwarte, plakkerige kern wordt er uitgepeuterd, vermengd met vlees en/of specerijen en weer teruggestopt in de lege omhulsels. Die worden dan samen met stukken kip gesudderd. Dit moet een stuk heftiger smaken dan de zwarte soep uit Java.

Wat is er te koop? (klik hier)