Asam Kandis

Asem KandisHoe heet het?
Asam kandis, asem kandis (Indonesië), Garcinia xanthochymus / Garcinia dioica (L), tamal / jharambi (India), cochin goraka / kolon (Sri-Lanka), mada luang (Thailand), bứa nhuộm (Vietnam), dà xié téng huáng / 大 叶藤黄 (China). Bijnamen: wilde mangistan, false mangosteen, sour mangosteen

Wat is het?
Asam kandis zijn zongedroogde schijfjes van het ± 8 cm kleine vruchtje van de moendoe boom. Oorspronkelijk uit India, maar groeit ook op Sumatra en elders in Zuidoost-Azië. De stukjes asam kandis zijn zo’n 2 cm lang en lijken op het eerste gezicht op gedroogde, zwarte keuteltjes, maar als je goed kijkt zijn ze ook een beetje rood. Op de foto lijken ze lichter dan in werkelijkheid. Ze smaken zuur met ook een licht bittertje.

Hoe te gebruiken?
Asam kandis (vaak 2-3 stukjes) kan kort of lang worden meegesudderd in stoofgerechten. Let op, je vist de stukjes er voor het serveren weer uit, je eet ze niet op. Kan voor de zuurte vervangen worden door wat tamarinde of dat waar tamarinde vaak mee vervangen wordt: een scheutje azijn of citroensap. De donkere kleur die asem kandis aan een gerecht geeft mis je dan wel. Luchtdicht en droog nog jaren te bewaren, maar pas op voor schimmel.

Tips, weetjes & recepten

  • In de rendang zoals ze die op West Sumatra maken wordt typisch asam kandis gebruikt. Het geeft de rendang een donkere kleur.
    Recept: Rendang Daging Minang
  • Heeft zijn bijnaam wilde mangistan niet te danken omdat het vruchtje zou lijken op een mangistan, maar omdat de boom erop lijkt en er familie van is.

Wat is er te koop? (klik hier)

Maanzaad (blauw en wit)

MaanzaadHoe heet het?
Maanzaad, zwart cq blauw maanzaad of wit maanzaad, poppy seeds / opium poppy, khus khus / khas khas / kasakasa / posto (India)

Wat is het?
Maanzaad is het zaad uit de maanbol van de bolpapaver (Papaver somniferum), maar dan van een variant (Papaver somniferum var. Album) waar vrijwel geen opium in zit. Je zult er niet high van worden, al kan een drugstests er wel door beïnvloed worden. Het lijken op het eerste gezicht ronde, zwarte of grijze zaadjes, maar feitelijk zijn ze niervormig, blauw en met kleine deukjes erin (klik voor uitvergroting). Ze smaken een beetje nootachtig. Er is ook een witte variant, die wordt in sommige delen van India gebruikt als verdikkingsmiddel. Een beetje zoals wij bloem gebruiken. Wit maanzaad is hetzelfde als blauw maanzaad, alleen eerder, onrijp geoogst.

Hoe te gebruiken?
In Nederland wordt blauw maanzaad eigenlijk alleen gebruikt in/op brood, in Oost-Europa en Amerika ook veel in gebak en in India gaat het door de curry. Vaak niet meer dan een thee- of eetlepel, ongemalen. Eerst even roosteren is aan te bevelen. Wit maanzaad Wit maanzaad wordt wel eerst gemalen tot een poeder (ook vaak maar een thee- of eetlepel) en dan bij de curry- cq specerijenpasta gedaan en zorgt tijdens het sudderen voor verdikking. Heb je geen koffiemolentjeen geen zin om te vijzelen, dan kun je wit maanzaad ook eerst een uurtje weken in wat warm water, daarna kan een blender of staafmixer het (gemengd met de andere ingrediënten voor de currypasta) meestal ook wel aan. Ongeweekt zullen witte maanzaadjes in een blender harde pitjes blijven en dus niks doen voor je binding. Maanzaad is donker en droog een paar weken te bewaren, maar wordt daarna snel ranzig en bitter. Dus beter geen grote voorraad aanleggen.

Tips, weetjes & recepten

  • Blauw maanzaad geeft niet zo bar veel smaak aan een curry, als je het niet in huis hebt zou ik het eerder gewoon weglaten in een recept dan proberen te vervangen door iets anders. Als je geen wit maanzaad hebt zou ik dat ook gewoon weglaten en je gerecht op het laatst zonodig binden met maïzena.
  • Weetjes: het beste blauwe maanzaad schijnt uit Nederland te komen!
    En lekker voor op je boterham of in salade: ontkiemde maanzaadjes.
  • Recept: aardappel met maanzaad en camembert.

Wat is er te koop? (klik hier)

Zwarte boontjes

Chinese, gefermenteerde zwarte bonen
Hoe heet het?
Zwarte boontjes, gefermenteerde boontjes, zwarte gefermenteerde sojabonen, gezouten soja-boontjes, black beans, salted black bean, fermented black bean, douchi / dòuchĭ / 豆豉 (China), tàu xì / đậu xị (Vietnam), tausi (Indonesië).

Wat is het?
Zwarte boontjes zijn zwarte sojabonen die worden gezouten om daarna te fermenteren. Hierdoor worden ze zacht en enigzins droog. De smaak is sterk, heel kruidig en zout. Bij sommige varianten worden grote stukken gember verwerkt, waardoor de boontjes nog iets kruidiger en pittiger worden.

Hoe te gebruiken?
De droge boontjes eerst afspoelen onder stromend water. Dan afhankelijk van recept of persoonlijke voorkeur grof hakken, fijn maken in een vijzel of een combinatie daarvan.
Vaak samen met gehakte knoflook, Shaoxing rijstwijn en wat suiker.
Altijd roerbakken/bakken/stomen, rauw is het niet lekker. En pas op, denk niet “lekker, ik gebruik gewoon wat extra zwarte boontjes”. Je kunt daarmee een gerecht echt om zeep helpen wegens te zout.
De droge, zwarte boontjes zijn praktisch onbeperkt houdbaar.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Koenjit (kurkuma of geelwortel)

curcumaHoe heet het?
Koenjit, kurkuma, geelwortel, E100, Indiase saffraan, turmeric / curcuma (EN), kunyit / kunir (Indonesië), haldi (India), Kha min / ขมิ้น (Thailand), Nghệ (Vietnam)

Wat is het?
Koenjit of kurkuma is de wortelstok (Ø 1cm) van de tropische plant Curcuma longa, lid van de gember-familie. Koenjit wordt niet alleen gebruikt voor de smaak maar vooral ook voor de gele kleur. Bijvoorbeeld in kerriemengsels, piccalilli en zelfs margarine. Het wordt ook wel gebruikt om het veel duurdere saffraan te vervangen, vandaar de naam “Indiase saffraan”. De wortel is feloranje maar het kleurt gerechten geel.

Hoe te gebruiken?
De wortel in schijfjes meestoven in curries, mee fijnmalen in boemboe en currypasta of fijnraspen op een microplane rasp. Voor het kleuren van bijvoorbeeld nasi kuning wordt koenjit eerst geraspt en daarna uitgeknepen. Het vocht wordt dan gebruikt om de rijst te kleuren. De smaak is een beetje bitter, mosterd- en aarde-achtig, vooral in poedervorm. Maar omdat het zo ontzettend vlekt (plastic handschoentje zijn geen overbodige luxen) is koenjit-poeder toch wel erg makkelijk. Meestal is een half theelepeltje poeder al genoeg in een recept. Verse koenjit kun je wel een tijdje bewaren in de koelkast. Invriezen kan ook.

Grote koenjit bladerenTips, weetjes & recepten

  • In Indonesië (vooral op Sumatra) worden ook de jonge blaadjes (daun kunyit) van koenjit gebruikt. Als kruid, maar ook als groente. De grote (50cm lange) bladeren (zie foto links) worden net als bamboeblad enzo voornamelijk gebruikt eten in te wikkelen of op te serveren, je eet het daarna niet op.
  • Lees meer over de zusjes van koenjit: gember, laos, kentjoer en temoe koentji.
  • Lees veel meer over de vele goede eigenschappen koenjit op: geelwortel.blogspot.com


Verse Kurkuma

Wat is er te koop? (klik hier)

Kentjoer (kencur)

kencurHoe heet het?
Kentjoer, kencur, zandgember, Kaempferia galanga, sand ginger, cutcherry, resurrection lily, san nai / shan nai / 山奈, sha jiang / 沙姜. Foutief: lesser galangal, kleine galanga.

Wat is het?
Kentjoer is de wortelstok (Ø 1-2 cm) van de Kaempferia galanga, lid van de gemberfamilie. Het lijkt ook een beetje op gemberwortel, maar is veel kleiner, de buitenkant bruiner en de binnenkant witter. Verse kentjoer wordt eigenlijk alleen in de keukens van Indonesië en Maleisië gebruikt. In de Sichuan keuken kent men het in gedroogde vorm. Maar de rest van de wereld kent het hooguit als medicijn.

Hoe te gebruiken?
In boemboes. De verse wortel kun je in dunne schijfjes mee laten sudderen in stoofgerechten en soepen. Raspen kan ook, dan onttrek je er nog meer smaak aan. De smaak wordt niet door iedereen gewaardeerd, dus pas op met doseren. Een of twee schijfjes is al snel voldoende. Verse wortel koel bewaren, invriezen kan ook.

Tips, weetjes & recepten

  • In veel landen waar ze deze wortel eigenlijk niet kennen (hij schijnt buiten Azië ook echt alleen maar in Nederland vers te koop te zijn) noemt men ze abusievelijk “Lesser Galangal” of “Kleine Galangal”, maar dat is een heel andere plant, namelijk de Alpina Officinarum. Gelukkig noemen we ‘m in Nederland gewoon altijd kentjoer of kencur. Maar pas op bij slecht vertaalde kookboeken! Als ze daarin spreken van kleine galangal kun je er vergif op innemen dat ze kentjoer bedoelen, want kleine galangal wordt niet in de keuken gebruikt. Alleen in de Chinese geneeskunst.
  • Recept: Tante Lenny’s Gulai Kambing (Geit of lam in kruidige saus)
  • Klik hier voor een overzicht : familieleden v/d gember op een rijtje

Wat is er te koop? (klik hier)

Kardemom

3 soorten kardemon

Kardemom, groene, witte, zwarte, Indiase, Chinese of Indonesische kardemom?
Negen van de tien keer bedoelt men in recepten met “kardemom” gewoon die groene kardemompeulen helemaal links op de foto. Maar in Indonesië kende men tot voor kort die groene peulen niet, daar heeft men een eigen variant, de Java kardemom (middelste foto).

Daarnaast is er nog zoiets als zwarte kardemom en om het spannend te houden is die in te delen in twee soorten: de wat kleinere, Indiase zwarte kardemom (rechtsboven op de foto) en de wat grotere, Chinese zwarte kardemom (rechtsonder op de foto). Beide compleet anders dan de groene of Java kardemom en absoluut niet onderling uitwisselbaar. Vooral niet in zoete gerechten.

Klik hier voor een uitgebreid overzicht: 4 soorten kardemom op een rijtje.

Kardemom (gewone, groene kardemom)

KardemomHoe heet het?
Kardemom, groene kardemom, (green) cardamom, small cardamom, true cardamom, Elettaria cardamomum (L), xiǎodòukòu / 小豆蔻 (China).

Wat is het?
Kardemom is de lichtgroene peulvrucht van een kruidachtige struik, lid van de gemberfamilie, zusje van de zwarte kardemom en de Java kardemom. De geur is zeer fris, aromatisch en sinaasappelachtig, maar doet ook een beetje aan parfum denken. Dat kan een beetje wennen zijn.

Hoe te gebruiken?
Gebruikt in hartige en zoete gerechten. Voor kruidenmengsels worden de zaadjes uit de peul gepeuterd en vermalen met andere kruiden. De peul kan ook in zijn geheel worden meegekookt in curries, rijst of indiase theemengsels. Voor een frisse adem sabbelen Indiërs een tijdje op een kardemompeul. Over het algemeen zouden de groenere peulen aromatischer zijn dan de blekere peulen. Het beste zijn de hele peulen, maar voor het gemak is een potje gemalen kardemom nooit weg. Ik las ergens dat 10 peulen gelijk staan aan 1½ theelepel gemalen kardemom. Luchtdicht, koel en donker lang te bewaren.

Tips, weetjes & recepten

  • Kruidenmengsels met kardemom: speculaaskruiden of garam massala
  • Heel soms kom je kardemompeulen tegen die er qua vorm uitzien als de groene, maar dan zijn ze wit. Die zijn gebleekt.
  • Als men het in recepten over kardemom heeft bedoelt men meestal deze groene en niet de zwarte of Java variant. Klik op foto voor een overzicht:
  • Vier soorten Cardemon

Wat is er te koop? (klik hier)

Amchur (mangopoeder)

Amchor (mangopoeder)Hoe heet het?
Amchur, amchor, amchoor, gedroogd mangopoeder, amchur powder, mango powder.

Wat is het?
Groene, onrijpe mango wordt in reepjes te drogen gelegd in de zon (soms met een beetje kurkuma erover om insecten weg te houden) en daarna tot een bruinbeige poeder vermalen. In amchor zit van nature veel citroenzuur.

Hoe te gebruiken?
Meestal maar een theelepel of twee als fris accent in curries, pickles en soepen of als malsmaker in marinades en rubs. Eigenlijk zoals citroensap of tamarinde, alleen is dit droog, wat soms een voordeel is. Kan qua smaak en werking gemakkelijk vervangen worden door citroensap (1 tl amchur = 1 tl citroensap), maar ja, dan is het wel nat. Voeg het dan zo mogelijk apart aan het gerecht toe en bijvoorbeeld niet aan een droog specerijenmengsel. Koel, droog en luchtdicht vrijwel oneindig te bewaren al zal de kwaliteit wel afnemen.

Tips, weetjes & recepten

  • Recept: Garam masala potatoes
    (naar recept van Christine Manfield uit Masterchef Australië
  • Let op: er schijnt ook gedehydrateerd “zoet” mangosap te bestaan. Bedoeld om drankjes en smoothies mee op te fleuren. En in de cosmetische en gezondheidsindustrie doet men ook iets met gedroogde mango.

Wat is er te koop? (klik hier)

Gedroogde ansjovis (voor Koreaanse dashi)

Dried anchovis for Korean dashiHoe heet het?
Gedroogde ansjovis, dried anchovies, mareun myulchi / marun myeolchi / 마른멸치 (Korea).

Wat is het?
Gedroogde ansjovis, inclusief kop en ingewanden. Ondanks dat ze gedroogd zijn worden ze toch ingevroren verkocht. Normaal gesproken wordt dit formaat ansjovis (± 8cm) niet gegeten, maar alleen gebruikt om een soort Koreaanse dashi van te trekken. Kleinere formaten ansjovis worden wel gebruikt voor bijgerechtjes, echt om op eten, daarover later misschien meer.

Hoe te gebruiken?
Het is aan te bevelen om het kopje eraf te breken en weg te gooien. Breek de ansjovis daarna doormidden en verwijder de ingewanden aangezien die nogal kunnen gaan stinken en de bouillon bitter maken (zie: illustratief filmpje). Breng 1 liter water aan de kook, doe er een stukje kombu in, zet het vuur uit en laat de kombu 10 minuten trekken. Haal de kombu eruit, ± 7 ansjovisjes erin en laat 20-30 zachtjes doorkoken. Passeren door een zeef, de ansjovisjes eruit vissen of een kruidenbuiltje/thee-ei gebruiken en dit is je basis voor Koreaanse soepen en sauzen. De gedroogde ansjovisjes zijn in de diepvries zo goed als onbeperkt houdbaar.

Tips, weetjes & recepten

  • In Japan gebruiken ze iets vergelijkbaars om niboshi dashi van te trekken: niboshi / 煮干し of iriko / 炒り子. Het verschil is dat de Koreaanse versie van ansjovis is gemaakt en de Japanse van sardine, maar dat verschil zul je waarschijnlijk niet proeven.
  • Recept: ddukbokkie (“Korean ricecake in spicy sauce” met in de basis deze gedroogde ansjovisjes) (Engels met filmpje)
  • Filmpje met daarin duidelijk de drie soorten/grootten ansjovis naast elkaar en het recept voor kleine ansjovisjes: Myulchibokkeum / 멸치볶음 (zoete en pittig)

Andere posts over gedroogde vis enzo:

Gedroogde garnaaltjes Gedroogde inktvis Gedroogde st. Jacobs schelpen, Conpoy Katsuobushi, gedroogde bonito flakes Maldive Fish Ikan Teri, gedroogde ansjovis

Wat is er te koop? (klik hier)

Kerriepoeder (curry powder)

Kerrie poederKerrie of kerriepoeder is mengsel van verschillende specerijen. Er bestaat geen vaststaand of authentiek recept, het verschilt per land, regio of zelfs familie. In warmere oorden zit er vaak meer chilipoeder in en is het mengsel dus roder van kleur. In Nederland kennen we vooral kerrie djawa, een mengsel uit de Indische keuken en tegenwoordig ook hindoestaanse kerrie, uit de Surinaamse keuken. Uit India is de Kerrie Madras beroemd.

In de basis zit vaak komijnzaad, korianderzaad, zwarte peper, gedroogde chili, bruin mosterdzaad en fenegriekzaad, maar de variaties zijn eindeloos: kurkuma, gedroogde gember, ajowan, venkel, salamblad, piment, kruidnagel, kardemom, kaneel en meer.
Hieronder een kleine verzameling kerrie recepten:

Klik om verder te lezen

Mosterdzaad (geel, bruin of zwart)

Yellow, Brown and Black Mustard seeds
Hoe heet het?
Eigenlijk zijn er drie soorten mosterdzaad:
* wit/geel mosterdzaad (Brassica hirta/alba)
* bruin/sarepta mosterdzaad (Brassica juncea)
* zwart mosterdzaad (Brassica nigra)

Wat is het?
Mosterdzaadjes zijn de mooie ronde zaadjes van verschillende planten uit het geslacht Brassica. In Europa vooral gebruikt om mosterd van te maken. Mosterdzaad heeft onbewerkt amper smaak. De scherpe smaak komt pas vrij nadat het gekneusd wordt en vermengd met water. Zwarte mosterdzaadjes zijn iets groter dan bruine mosterdzaadjes en smaken iets scherper/pittiger.

MosterdzaadHoe te gebruiken?
In de Indiase keuken wordt zwart of bruin mosterdzaad vaak een paar tellen in hete olie getoast voordat de overige ingrediënten in de pan gaan. Die techniek heet “Tarka”. Mosterdzaad is dan eerder kruidig en nootachtig dan scherp. Verder is mosterdzaad vaak onderdeel van allerlei kruidenmengsels, masala’s en kerriepoeders. Koel, droog en luchtdicht nog maanden zo niet jaren te bewaren.

MosterdzaadTips, weetjes & recepten

  • Recept met geel mosterdzaad: je eigen cajun kruiden mengen
    Recept met bruin mosterdzaad: zalm curry (van Madhur Jaffrey)
  • Zwart mosterdzaad is eigenlijk alleen handmatig te oogsten en kom je daarom niet vaak tegen in de schappen, al is het toch wel te krijgen bij Indiase toko’s. Gelukkig lijkt het erg op bruin mosterdzaad dat veel makkelijker te vinden is, alleen een ietsiepietsie milder smaakt.
  • In sommige vertaalde Indiase recepten staat dat je bruin mosterdzaad gerust kunt vervangen door geel mosterdzaad, maar ik zou dat echt nooit doen. Andersom wel.
  • In India gebruikt men ook vaak mosterdolie. Rauw (in vinaigrettes) smaakt die pittig en scherp, bij verhitting smaakt ze zoet en nootachtig.
  • Zie ook de post over: Japanse mosterd (wa-garashi) of voor veel meer informatie over mosterd: mosterdplanten.blogspot.com

Wat is er te koop? (klik hier)

Verschil komijn, karwij, venkel, anijs enzo

Komijn, karwij, kummel, anijs, venkel, het valt soms niet mee om al die zaadjes uit elkaar te houden. Zeker als er dan ook nog zwarte komijn blijkt te bestaan of zoiets als ajowan. Ze lijken ook zo op elkaar, wat niet gek is want ze behoren tot dezelfde familie: de schermbloemenfamilie.

Verschil Karwij, komijn, anijs, ajowan, venkel

Hierboven zie je de verschillen.
Hieronder lees je de verschillen: klik om verder te lezen…

Djinten (komijnzaad)

djinten of komijnHoe heet het?
Komijn, komijnzaad, djinten, djintan, djienten, jinten, cumin (GB), jintan (Indonesië), Jira / Jeera (India), keomin / 커민 (Korea), kumin / クミン (Japan), Thì là ai cập (Vietnam), Thian-khao / เทียนขาว (Thailand), zī rán / 孜然 (China).

Wat is het?
Djinten of komijn is een plant uit de schermbloemen familie, zusje van bijvoorbeeld anijs, karwij en venkel. We gebruiken eigenlijk alleen de zaadjes. Onmisbaar in de Indonesische en Indiase keuken, maar ook daarbuiten wordt het veel gebruikt. Oerhollands is de komijnenkaas.

Hoe te gebruiken?
Hele zaadjes eerst licht roosteren, niet te lang, anders worden ze bitter. Daarna heel, gekneusd of gemalen gebruiken. Je kunt ook reeds gemalen komijn kopen, reuze handig, maar die verliest wel snel geur en smaak. Hele zaadjes zijn (uiteraard luchtdicht) veel langer houdbaar.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Ketoembar (korianderzaad)

koriander-zaad (ketoembar)Hoe heet het?
Koriander, korianderzaad, ketoembar, ketumbar, coander, wantsenkruid, duizelzaad, coriander / coriandi seeds (Eng.), pak chi / ผักชี (Thailand), hạt giống rau mùi (Vietnam), dhania (India).

Wat is het?
Ketoembar is het zaad van de koriander plant. In het Nederlands is het niet altijd duidelijk of men met koriander het zaad of het blad bedoeld. De Amerikanen hebben dat beter geregeld, die zeggen coriander tegen het zaad en cilantro tegen de blaadjes. Gelukkig kun je uit een recept vaak wel opmaken wat bedoeld wordt. Smaakt anders dan verse koriander, warmer, kruidiger, minder zepig.

Hoe te gebruiken?
Hele zaden kun je eerst licht roosteren in een droge koekenpan en daarna kneuzen of fijnmalen. Er is ook gemalen koriander te koop, maar die loopt snel terug in kwaliteit. Wordt gebruikt in allerhande curries en boemboes in vele Aziatische keukens.

Tips, weetjes & recepten

  • Er bestaan een paar variëteiten. Korianderzaad in India is bijvoorbeeld vaak iets groter, bleker en milder van smaak dan die wij kennen. (foto).
  • Recept: Geroosterde groenten met tabil (kruidige oliedressing met oa koriander, karwij en komijn.
  • Lees ook de post over gewone, verse koriander en die over
    mexicaanse koriander.

Andere posts met/over koriander:

Verse kruiden: Koriander Culantro / Mexicaanse Koriander Tijgersalade

Wat is er te koop? (klik hier)

Zwarte komijn (kala jeera)

Black CuminHoe heet het?
Zwarte komijn, black cumin, Kashmiri cumin, kala jira, kala jeera, Bunium persicum (L).

Wat is het?
Zwarte komijn is feitelijk geen zaadje, maar een gedroogde vruchtje. Vooral bekend in Iran, Afghanistan, Pakistan en het Noorden van India. Hoewel “gewone komijn” van zichzelf al heerlijk ruikt, ruikt zwarte komijn een beetje raar. Aards en muf, als een gefermenteerde, zwarte theesoort. Maar meegebakken in gerechten komt er een lekkere, nootachtige smaak/geur vrij.

Hoe te gebruiken?
Maakt (vaak) onderdeel uit van Indiase garam masala. Meefruiten aan het begin van het kookproces.  Zoals andere gedroogde kruiden koel en droog behoorlijk lang te bewaren.

Tips, weetjes & recepten

Wat is er te koop? (klik hier)

Fenegriek (zaad)

Fenegriek zaadHoe heet het?
Fenegriek, fenegriekzaad, foenegriek, Grieks hooi, bokshoornklaver, fenugreek (GB), trigonella foenum-graecum (L), hú lú bā / 胡芦巴 (China), cỏ ca ri / hồ lô ba (Vietnam), Luk sat / ลูกซัด (Thailand), kelabat (Indonesië), methi (India).

Wat is het?
Fenegriek is een plant uit de enorme vlinderbloemenfamilie. Komt van oorsprong uit Mesopotamië en verspreidde zich van daaruit naar links (Middellandse zee) en naar rechts (Azië) de wereld over. Wij kennen in Nederland voornamelijk het gelige, hoekige zaadje, maar het blad is ook lekker (daarover lees je: hier). De zaadjes hebben een heerlijk kruidige, warme, kerrie-achtige geur. Het is dan ook een belangrijk ingrediënt in veel kerrie-mengsels.

Hoe te gebruiken?
Fenegriekzaad wordt gebruikt in ingelegde groenten, chutneys, kerrie mengsels en currypasta’s. Even roosteren haalt de bittere smaak eraf. Geweekte zaadjes zijn lekker door een salade. Fenegriek kun je ook laten kiemen of spruiten, net als taugé, op een vochtig schaaltje in het donker. Alleen werd het in even afgeraden toen men vermoedde dat er met EHEC-bacterie vervuilde zaden (uit Egypte) op de markt waren. Feneriekzaad kun je in een koffiemolen ook vermalen tot fenegriekpoeder. De zaadjes zijn luchtdicht nog jaren te bewaren.

Tips, weetjes & recepten

  • Simpel, lekker recept van Madhur Jaffrey: Lamscurry Madras.
  • Tip: roer wat zachte geitenkaas met een theelepeltje geroosterde, gemalen fenegriek door gekookte spinazie. Ook lekker: laat wat fenegriekzaadjes in tot 60°C verwarmde olie trekken. Combineert goed met vis en schaaldieren.
  • Fenegriek is erg lekker in kaas, dus als je ergens fenegriek kaas tegenkomt moet je beslist proeven en kopen. De fenegriek wordt dan zoeter, lijkt een beetje op stukjes walnoot, maar lekkerder.
  • In de Joodse keuken gebruikt men fenegriekpoeder om een soort gelei van te maken. Het poeder wordt een nacht geweekt in water, daarna afgegoten en de gelei opgeklopt met vers water tot een romige, schuimige saus: hilbeh.

Wat is er te koop? (klik hier)

Zoethout (Licorice)

licoriceHoe heet het?
Zoethout, zoethoutwortel, kalissenhout, liquorice, licorice root, black sugar, glycyrrhiza glabra (L), gam chou / gān cǎo / 甘草 (China), cam thảo (Vietnam), chaometes / ชะเอมเทศ (Thailand), mulaithi (India), kamcho / 감초 (Korea), kanzō / 甘草 / カンゾウ (Japan).

Wat is het?
Zoethout is niet het “hout” maar de wortel van een plant uit het geslacht Glycyrrhiza. Dat geslacht kent 3 soorten: de Glycyrrhiza glabra (Europa), de Glycyrrhiza echinata (Europa en het midden Oosten) en de Glycyrrhiza uralensis (China). Veel verschil tussen deze soorten is er niet, ze zijn behoorlijk inwisselbaar. Van het sap van zoethoutwortel wordt drop gemaakt.

Hoe te gebruiken?
Meekoken in soepen en bouillons, ouderwets op kauwen kan ook (kauwt handiger dan zo’n stokje) of thee van zetten. In de Westerse keuken wordt het gebruikt in desserts of sauzen.

Tips, weetjes & recepten

  • Zoethout kent in de traditionele Chinese geneeskunst, maar ook in de Westerse natuurgeneeskunst vele toepassingen, maar let op, het werkt bloeddruk verhogend.
  • Recept: panna cotta met zoethout

Wat is er te koop? (klik hier)

Gedroogde garnalen (ebi)

Gedroogde garnalen zijn er in vele maten, soorten, kleuren en kwaliteiten. Vaak geldt, hoe duurder hoe beter. De smaak varieert van een beetje vies stinkend tot heerlijk zoetig. In te delen in drie soorten:


Gedroogde garnalen, Xiami
Xiami (虾米)
Gewone, gepelde garnaaltjes, gedroogd in de zon, soms voorgekookt. De regel was altijd: hoe oranjer, hoe duurder, hoe beter.
Gebruik: voor gebruik een uurtje of langer weken in (heet) water of bouillon. Lekker met een scheutje Shaoxing rijstwijn. Daarna onbereid verwerken in salades, meebakken in roerbakgerechten of gebruiken voor de beroemde XO-saus.
Bewaren: luchtdicht afgesloten in de koelkast nog maanden zo niet jaren te bewaren.


Gedroogde garnalen, Xiapi
Xiapi (蝦皮)
Ook: sia pee, dried baby shrimps, shrimp skin.
Hele kleine, doorzichtige baby garnaaltjes, met kop en al gedroogd in de zon.
Gebruik: eventueel eerst even afspoelen (doe ik nooit) en dan meebakken of stoven, meestal in groentengerechten. Of verpulverd om sauzen of beslag (takoyaki) op smaak te brengen. Klassiek in de vulling van Chinese bieslook pasteitjes (jiǔcài hézi /韭菜盒子).
Bewaren: luchtdicht afgesloten in de koelkast (of vriezer) nog maanden zo niet jaren te bewaren.


Sakura Ebi by køkken69, on Flickr
Yinghua Xia (櫻花蝦)
Ook: sergestid shrimp, cherry (blossom) shrimps, Pelagic shrimp, sergestes lucens (Latijn), sakura ebi / サクラエビ / 桜海老 (Japan).
Een bijzonder soort garnaal die enkel voorkomt in bepaalde wateren bij Japan en Taiwan en waar ook maar een paar maanden per jaar op gevist mag worden. Vers zijn ze heerlijk, maar gedroogd ook. Een ware delicatesse, zie bijvoorbeeld deze intrigerende bonbons van gedroogde garnalen met witte chocolade.

Tips, weetjes & recepten

Andere posts over gedroogde vis enzo:

Gedroogde inktvis Gedroogde st. Jacobs schelpen, Conpoy Katsuobushi, gedroogde bonito flakes Maldive Fish Gedroogde ansjovis Ikan Teri, gedroogde ansjovis

Wat is er te koop? (klik hier)